Πολιτική διαπαιδαγώγηση και σχολείο

*του Κώστα Ανθόπουλου, αντιπροέδρου του Α΄ Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης

Η πολιτική ειδησεογραφία έχει στο επίκεντρό της το τελευταίο διάστημα θέματα που έχουν σχέση με μια σειρά από παρακμιακά φαινόμενα, από τα οποία δοκιμάζεται η πολιτική ζωή στη χώρα μας. 

Από τις αρχές της μεταπολίτευσης μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 2000, η πολιτική αντιπαράθεση είχε ως κυρίαρχο στοιχείο τον πολιτικό διάλογο, την πίστη στις θεμελιώδεις αξίες της δημοκρατίας, την ανάπτυξη των ιδεών και επιχειρημάτων αλλά και το σεβασμό και την εμπιστοσύνη στους αντιπροσωπευτικούς δημοκρατικούς θεσμούς. Δυστυχώς, σήμερα διαπιστώνεται ολοένα και περισσότερο ότι ο πολιτικός λόγος διολισθαίνει στην ύβρη, στη χυδαιολογία, στον πολιτικό σεξισμό και εκφυλλίζεται σε εκτόξευση απειλών που προσβάλλουν βάναυσα τη δημοκρατική κουλτούρα του λαού μας και δημιουργούν κινδύνους πολιτικής αποσταθεροποίησης. Οι καταστάσεις αυτές έχουν προκαλέσει εύλογες ανησυχίες και προβληματισμό όχι μόνο στον πολιτικό κόσμο της χώρας μας αλλά και σε πανεπιστημιακούς και διανοουμένους.

Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι και στους μαθητές των λυκείων βρίσκουν ανταπόκριση και αποδοχή ιδέες ανιστόρητες και πολιτικά επικίνδυνες, που τυγχάνουν ευνοϊκής υποδοχής ή τουλάχιστον ανοχής. Χαρακτηριστική είναι η συμπεριφορά μαθητή και ο λόγος που εκφώνησε μέσα στη Βουλή, στο πλαίσιο του προγράμματος «Η Βουλή των Εφήβων», χρησιμοποιώντας εκφράσεις απροκάλυπτα απρεπείς για το θεσμό του Κοινοβουλίου, όπως επίσης και η εμφάνιση οργανωμένων ομάδων σε σχολεία με χαρακτηριστικά που μας μεταφέρουν στην εποχή του Εμφυλίου. Με βάση όλα τα παραπάνω, προκύπτουν εύλογα μια σειρά από ερωτήματα, όπως ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος της πολιτικής διαπαιδαγώγησης στο σχολείο σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής και πολιτικής κρίσης, πώς θα μπορούσε να είναι επαρκής μια δημοκρατική εκπαίδευση στη δημοκρατία, ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί.

Η αναθεώρηση του τρόπου διδασκαλίας των μαθημάτων Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, που να στηρίζεται σε ενεργητικές μεθόδους, να αφυπνίζει τη δημιουργικότητα των μαθητών και την κριτική τους προσέγγιση σχετικά με τα σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα της εποχής μας, αποτελεί ίσως μια απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα, όχι όμως τη μοναδική ούτε ίσως και αρκετή. Κι αυτό, γιατί διατυπώνονται κι άλλες απόψεις που ισχυροποιούν την πεποίθηση ότι τα δημόσια σχολεία μπορούν να πετύχουν τη διδασκαλία των πολιτικών αρετών και κοινωνικών και πολιτικών αξιών, όχι μόνο μέσω του αναλυτικού προγράμματος, αλλά κυρίως μέσα από τις πρακτικές. Τέτοιου είδους πρακτική θα μπορούσε ενδεικτικά να είναι η σύνδεση του σχολείου με την τοπική κοινωνία και τα προβλήματά της, στο πλαίσιο σχεδίων δράσης ερευνητικών μαθητικών εργασιών, με αντικείμενο κοινωνικά και περιβαλλοντικά προγράμματα, αλλά και θέματα σχετικά με την ίδια τη φυσιογνωμία, το ρόλο και το περιεχόμενο σπουδών του σχολείου. Στη βάση αυτής της κατεύθυνσης, ο θεσμός του μαθητικού δημοτικού συμβουλίου ως πολιτική καινοτομία θα συμβάλει σημαντικά.

http://www.agelioforos.gr