Τι είναι αυτό που προκαλεί άγχος στα παιδιά; Οι αιτίες
βρίσκονται στη συμπεριφορά των γονιών και των ενηλίκων που σε μερικές
περιπτώσεις στρεσάρει τα παιδιά. Και να ποιες είναι αυτές:
1. Όταν οι γονείς δεν ευχαριστούνται με όσα κάνει
Το μικρό παιδί είναι χαρούμενο όταν οι γονείς του είναι χαρούμενοι με αυτό. Κάνει, λοιπόν, τα πάντα για να τους ικανοποιήσει και να έχει την επιβράβευση και την αποδοχή τους. Παρατηρεί προσεχτικά τις αντιδράσεις τους, αποκωδικοποιεί τις προσδοκίες τους και καταλαβαίνει από πολύ νωρίς τι θέλουν και τι δεν θέλουν από αυτό.
Όταν οι απαιτήσεις των γονιών είναι υπερβολικές ή ιδιαίτερα έντονες,
μπορεί να αποτελέσουν μια μεγάλη πηγή στρες. Το παιδί δεν μπορεί να
ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των γονιών και με τη σειρά τους οι γονείς δεν
δείχνουν ικανοποιημένοι από το παιδί. Αυτό αντιλαμβάνεται την απογοήτευσή τους,
την οποία μεταφράζει ως δική του ανεπάρκεια, κλονίζεται η πίστη στον εαυτό του
και στις δυνατότητές του και μειώνεται η αυτοεκτίμησή του. Έτσι, μπαίνει σε
έναν φαύλο κύκλο για τον οποίο δεν είναι καθόλου υπεύθυνο.
2. Όταν του βάζουν ταμπέλες
«Το δικό μου το παιδί είναι καλό» είναι μια φράση που φαίνεται απλή, αλλά στην ουσία κρύβει την εξής συνέχεια «…και έτσι δεν έχει την ελευθερία να φερθεί άσχημα». Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν μπορεί παρά να κρύβει μια μεγάλη πηγή δυσαρέσκειας για το παιδί, βάζοντάς του παράλληλα και ένα μεγάλο περιορισμό να παραμείνει καλό. Είναι αλήθεια ότι τα «καλά» παιδιά δεν έχουν περιθώριο να φερθούν μια φορά και σαν κακά παιδιά. Αντίστοιχα, ο τίτλος του «κακού» παιδιού δίνει κάθε δικαίωμα στο παιδί να φερθεί με άσχημο τρόπο, αφού όλοι γύρω του -και τελικά και το ίδιο- πιστεύουν ότι μόνο γι' αυτό είναι ικανό. Επιπλέον, τέτοιες ταμπέλες στο παιδικό μυαλό μπορεί να πάρουν διαστάσεις που ο γονιός αδυνατεί να φανταστεί.
3. Όταν δεν το επιβραβεύουν
Συχνά, οι γονείς εμφανίζονται εξαιρετικά πρόθυμοι να τιμωρήσουν το παιδί για κάποιο λάθος του ή να του τονίσουν κάποια αδυναμία του, ενώ παραλείπουν να το επαινέσουν για τα μικρά καθημερινά κατορθώματά του. Η πρόθεση είναι σε κάθε περίπτωση καλή: αισθάνονται ότι με την παρατήρηση και την κριτική το παιδί θα διορθωθεί. Όμως, είναι αρκετά δύσκολο για τον γονιό να αντιληφθεί τη μάχη που δίνει το παιδί για να επιτύχει πράγματα που για τον ενήλικο είναι δεδομένα. Πράγματι, όταν το 3χρονο παιδί παρουσιάζει όλο υπερηφάνεια κι ενθουσιασμό τη ζωγραφιά που μόλις δημιούργησε, δεν είναι εύκολο για τον γονιό να αντιληφθεί πόσος κόπος χρειάστηκε γι' αυτό που ο ίδιος εκλαμβάνει ως απλή «μουτζούρα». Επίσης, η παντελής έλλειψη επαίνων μπορεί να οδηγήσει το παιδί στο λανθασμένο συναίσθημα ότι δεν αξίζει.
4. Όταν μοιράζονται μαζί του τα δικά τους προβλήματα
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς είναι ένα φορτίο που δεν μπορεί να αντέξει το παιδί. Όταν, για παράδειγμα, υπάρχουν προβλήματα μεταξύ τους, όταν οι σχέσεις με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας είναι δύσκολες, όταν υπάρχουν οικονομικά προβλήματα, παρατηρείται η τάση από ορισμένες μαμάδες και ορισμένους μπαμπάδες να συζητούν τα προβλήματα αυτά με τα παιδιά ή ακόμη και να περιμένουν να αισθανθούν καλύτερα με τη συναισθηματική υποστήριξη των μικρών τους. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται απόλυτα τι ακριβώς ζητά η μαμά ή ο μπαμπάς, ενώ τις περισσότερες φορές είναι επόμενο να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν. Επιπλέον, όταν τα προβλήματα αφορούν τη συζυγική σχέση, τότε το παιδί έρχεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, καθώς αντιλαμβάνεται μια πίεση να διαλέξει μέτωπο. Η υποστήριξη του ενός γονέα ισοδυναμεί αυτόματα με την απόρριψη του άλλου και άρα την πιθανή εγκατάλειψη του παιδιού από αυτόν.
5. Όταν το φορτώνουν με έξτρα υποχρεώσεις
Οι γονείς συχνά θεωρούν ότι τα παιδιά δεν έχουν ήδη αρκετά πράγματα στο μυαλό τους και «βιάζονται» να τους μοιράσουν ευθύνες, τις οποίες είναι πιθανόν να μην είναι έτοιμα να αναλάβουν. Ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι η τάση να χρίζεται το μεγαλύτερο παιδί προστάτης του μικρότερου. Παρότι αυτό δεν έχει απαραίτητα αρνητικές συνέπειες, στην ακραία του μορφή το μεγαλύτερο παιδί καταλήγει να περνάει τον χρόνο του αγχωμένο μήπως το μικρότερο χτυπήσει ή χαθεί ή κάνει κάποιο λάθος.
Είναι αλήθεια ότι τα παιδιά σήμερα είναι εξαιρετικά πολυάσχολα. Για τα περισσότερα παιδιά το σχολείο, για ορισμένα ολοήμερο, είναι μόνο ένα μέρος της καθημερινής τους ρουτίνας. Το πρόγραμμα επίσης περιλαμβάνει μαθήματα αγγλικών, μουσικής, μπαλέτου, καράτε, ενώ συχνά ακολουθεί και το «ιδιαίτερο» για να ενισχύσει λίγο το διάβασμα του 8χρονου παιδιού. Το παιχνίδι θεωρείται μη αποδεκτό τις καθημερινές, αλλά ούτως ή άλλως δεν υπάρχει και χρόνος.
2. Όταν του βάζουν ταμπέλες
«Το δικό μου το παιδί είναι καλό» είναι μια φράση που φαίνεται απλή, αλλά στην ουσία κρύβει την εξής συνέχεια «…και έτσι δεν έχει την ελευθερία να φερθεί άσχημα». Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν μπορεί παρά να κρύβει μια μεγάλη πηγή δυσαρέσκειας για το παιδί, βάζοντάς του παράλληλα και ένα μεγάλο περιορισμό να παραμείνει καλό. Είναι αλήθεια ότι τα «καλά» παιδιά δεν έχουν περιθώριο να φερθούν μια φορά και σαν κακά παιδιά. Αντίστοιχα, ο τίτλος του «κακού» παιδιού δίνει κάθε δικαίωμα στο παιδί να φερθεί με άσχημο τρόπο, αφού όλοι γύρω του -και τελικά και το ίδιο- πιστεύουν ότι μόνο γι' αυτό είναι ικανό. Επιπλέον, τέτοιες ταμπέλες στο παιδικό μυαλό μπορεί να πάρουν διαστάσεις που ο γονιός αδυνατεί να φανταστεί.
3. Όταν δεν το επιβραβεύουν
Συχνά, οι γονείς εμφανίζονται εξαιρετικά πρόθυμοι να τιμωρήσουν το παιδί για κάποιο λάθος του ή να του τονίσουν κάποια αδυναμία του, ενώ παραλείπουν να το επαινέσουν για τα μικρά καθημερινά κατορθώματά του. Η πρόθεση είναι σε κάθε περίπτωση καλή: αισθάνονται ότι με την παρατήρηση και την κριτική το παιδί θα διορθωθεί. Όμως, είναι αρκετά δύσκολο για τον γονιό να αντιληφθεί τη μάχη που δίνει το παιδί για να επιτύχει πράγματα που για τον ενήλικο είναι δεδομένα. Πράγματι, όταν το 3χρονο παιδί παρουσιάζει όλο υπερηφάνεια κι ενθουσιασμό τη ζωγραφιά που μόλις δημιούργησε, δεν είναι εύκολο για τον γονιό να αντιληφθεί πόσος κόπος χρειάστηκε γι' αυτό που ο ίδιος εκλαμβάνει ως απλή «μουτζούρα». Επίσης, η παντελής έλλειψη επαίνων μπορεί να οδηγήσει το παιδί στο λανθασμένο συναίσθημα ότι δεν αξίζει.
4. Όταν μοιράζονται μαζί του τα δικά τους προβλήματα
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς είναι ένα φορτίο που δεν μπορεί να αντέξει το παιδί. Όταν, για παράδειγμα, υπάρχουν προβλήματα μεταξύ τους, όταν οι σχέσεις με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας είναι δύσκολες, όταν υπάρχουν οικονομικά προβλήματα, παρατηρείται η τάση από ορισμένες μαμάδες και ορισμένους μπαμπάδες να συζητούν τα προβλήματα αυτά με τα παιδιά ή ακόμη και να περιμένουν να αισθανθούν καλύτερα με τη συναισθηματική υποστήριξη των μικρών τους. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται απόλυτα τι ακριβώς ζητά η μαμά ή ο μπαμπάς, ενώ τις περισσότερες φορές είναι επόμενο να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν. Επιπλέον, όταν τα προβλήματα αφορούν τη συζυγική σχέση, τότε το παιδί έρχεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, καθώς αντιλαμβάνεται μια πίεση να διαλέξει μέτωπο. Η υποστήριξη του ενός γονέα ισοδυναμεί αυτόματα με την απόρριψη του άλλου και άρα την πιθανή εγκατάλειψη του παιδιού από αυτόν.
5. Όταν το φορτώνουν με έξτρα υποχρεώσεις
Οι γονείς συχνά θεωρούν ότι τα παιδιά δεν έχουν ήδη αρκετά πράγματα στο μυαλό τους και «βιάζονται» να τους μοιράσουν ευθύνες, τις οποίες είναι πιθανόν να μην είναι έτοιμα να αναλάβουν. Ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι η τάση να χρίζεται το μεγαλύτερο παιδί προστάτης του μικρότερου. Παρότι αυτό δεν έχει απαραίτητα αρνητικές συνέπειες, στην ακραία του μορφή το μεγαλύτερο παιδί καταλήγει να περνάει τον χρόνο του αγχωμένο μήπως το μικρότερο χτυπήσει ή χαθεί ή κάνει κάποιο λάθος.
Είναι αλήθεια ότι τα παιδιά σήμερα είναι εξαιρετικά πολυάσχολα. Για τα περισσότερα παιδιά το σχολείο, για ορισμένα ολοήμερο, είναι μόνο ένα μέρος της καθημερινής τους ρουτίνας. Το πρόγραμμα επίσης περιλαμβάνει μαθήματα αγγλικών, μουσικής, μπαλέτου, καράτε, ενώ συχνά ακολουθεί και το «ιδιαίτερο» για να ενισχύσει λίγο το διάβασμα του 8χρονου παιδιού. Το παιχνίδι θεωρείται μη αποδεκτό τις καθημερινές, αλλά ούτως ή άλλως δεν υπάρχει και χρόνος.
http://www.imommy.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου