Μπακάλικη δικαιοσύνη

*της Μαρίας Χούκλη

Αν η Καραμανλική (του νεωτέρου) διακυβέρνηση στιγματίστηκε από την απόφανση Βουλγαράκη “ότι είναι νόμιμο είναι και ηθικό”, η Παπανδρεϊκή (επίσης του νεωτέρου) διακυβέρνηση θα ανασύρει πάντα στη μνήμη τη ρήση του Θ. Πάγκαλου “Μαζί τα φάγαμε”.

Η φράση ειπώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2010 στη Βουλή από τον τότε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης “ως απάντηση στην κατακραυγή εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας, για να υπερασπιστεί την κοινή λογική και κυρίως την αλήθεια”. Ο ντόρος που προκλήθηκε ήταν μεγατόνων.

Ο Πάγκαλος εξήγησε πολλές φορές τι ήθελε να πει, αλλά σε μια εποχή που τα χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων στρώματα της ελληνικής κοινωνίας βίωναν τη βίαιη ανατροπή του βιοτικού επιπέδου τους, η φράση “Μαζί τα φάγαμε” δημιουργούσε στον κόσμο το συναίσθημα “και κερατάς και δαρμένος”. Η φράση δεν ξεχάστηκε αλλά ατόνησαν με τον καιρό οι αντιδράσεις.

Σχεδόν δυο χρόνια μετά, η “διαβόητη” ρήση έγινε βιβλίο, e-book για την ακρίβεια με τον τίτλο “Τα φάγαμε όλοι μαζί” που δεν αφήνει καμιά αμφιβολία περί του αν άλλαξε γνώμη ο συγγραφέας. Φθηνό, μόλις 3,99 ευρώ και “κατεβαίνει” σχετικά γρήγορα. Αριθμεί πεντακόσιες και κάτι σελίδες (εξαρτάται πώς κρατάς το I-PAD), μετά την εισαγωγή ακολουθούν 8 κεφάλαια με το τελευταίο να περιλαμβάνει τις διαδικτυακές αναφορές από πολίτες περιπτώσεων που επιβεβαιώνουν τα λεγόμενα του συγγραφέα ή εκφράζουν τη διαφωνία τους με τον αφορισμό του. Το ύφος του κειμένου είναι χειμαρρώδες, θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο του Θ. Πάγκαλου με οξύτατους χαρακτηρισμούς κατά κομμάτων, προσώπων, επαγγελματικών ομάδων, συνδικάτων κλπ που είναι βέβαιο ότι θα σχολιαστούν. Υπάρχουν πολλοί πίνακες με αριθμούς και διαγράμματα, γίνονται ιστορικές αναδρομές. Το διάβασα προσεκτικά. Δεν έγινα σοφότερη. Είναι προφανές ότι το βιβλίο γράφτηκε για να υπερασπιστεί “της φράσης του το αληθές” ο συγγραφέας.

Πράγματι με τα στοιχεία που παραθέτει και ο πλέον κακόπιστος δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει ότι υπάρχει και μερίδιο κοινωνικής ευθύνης στον οικονομικό εκτροχιασμό της χώρας. “Δίκιο έχει” λες, έτσι όπως βλέπεις να παρελαύνουν τα αδιάσειστα νούμερα. Όμως σαν κάτι να λείπει από το κείμενο, κάτι να μην λέγεται σωστά ή να αποσιωπάται. Όταν τελείωσα την ανάγνωση θυμήθηκα τη ρήση του Σεφέρη: “όλα όσα αφηγούμαστε έγιναν αλλά τίποτα δεν έγινε όπως το αφηγούμαστε”.

Ο Θ. Πάγκαλος σε πολλά σημεία του βιβλίου αναφέρει ότι οι ευθύνες των πολιτικών είναι ασφαλώς μεγαλύτερες από εκείνες των πολιτών αλλά η παραδοχή αυτή γίνεται λίγο “ντροπαλά” θα έλεγα, χάνεται υπό το βάρος των “ατράνταχτων” ντοκουμέντων για το λαϊκό looting. Αυτό νομίζω εξοργίζει τον κόσμο στο άκουσμα της φράσης “Μαζί τα φάγαμε”. Μέχρι στιγμής το φραγγέλιο έχει πέσει μόνο στη μια πλευρά του “μαζί”. Η άλλη πλευρά -οι πολιτικοί- συμπεριφέρεται σαν εκείνον που σκότωσε τους γονείς τους και ζητάει την επιείκεια του δικαστηρίου επειδή είναι ορφανός! Προσπερνούν τα οικεία κακά και δείχνουν μόνο προς την πλευρά του πλήθους. Δεν αρκεί ο Άκης Τσοχατζόπουλος για να άρει τις αμαρτίες τους, έστω κι αν όπως λέει και ξαναλέει ο Θ. Πάγκαλος, τα λεφτά που αποκομίσανε από τις μίζες είναι λιγότερα από εκείνα που μοίρασαν. Και λοιπόν; Τι μπακάλικη δικαιοσύνη είναι αυτή;

Καλός, λοιπόν, ο φιλιππικός του πρώην αντιπροέδρου, να περιμένουμε όμως και καμιά Απολογία εξίσου λεπτομερειακή και στοιχειοθετημένη;

http://www.protagon.gr