Ερασιτέχνες αριστεροδεξιοί

Ο καθ’ όλα συμπαθής Παναγιώτης Κουρουμπλής, υπουργός επί της υγείας, «πέταξε» μεσοβδόμαδα μια πρόταση που κατά τη γνώμη του θα οδηγήσει σε μείωση της εν γένει φαρμακευτικής δαπάνης: «Να ισχύσουν εισοδηματικά κριτήρια στο ποσοστό συμμετοχής των ασφαλισμένων στην αγορά των φαρμάκων τους».

Ξιφούλκησε ελαφρώς στην παρατήρηση «μα έχουμε πληρώσει ένσημα ανάλογα με το εισόδημα μας», απαντώντας «ανεξαρτήτως των ενσήμων, εσείς που έχετε εισόδημα πρέπει να βοηθήσετε τους πιο φτωχούς» και μετά σάλπισε γενική υποχώρηση απέναντι στην εύλογη απορία «πόσο δηλαδή θα αυξηθεί η συμμετοχή κάθε ασφαλισμένου και με ποια κλίμακα εισοδήματος;». Η απάντηση του υπουργού ήταν το ασυνάρτητο «δεν μίλησα για αύξηση, αλλά για μείωση της συμμετοχής κάποιων που έχουν χαμηλό εισόδημα» (άσχετο και με την ισχύουσα πραγματικότητα και με τους στόχους της πρότασης), για να καταλήξει στο δήθεν αφελές «μια σκέψη είπα βρε αδερφέ, δεν χάλασε δα κι ο κόσμος».

Αυτό ξέρετε είναι το πρόβλημα. Τόσο στη μάκρο όσο και στην μίκρο-διαχείρηση των πραγμάτων, οι κυβερνητικοί «πετάνε» διάφορες ξεκούδουνες προτάσεις που τους έρχονται φύρδην μίγδην στο κεφάλι κι έπειτα τρέχουν να μαζέψουν τα συντρίμμια που αφήνουν πίσω οι σκέψεις τους. Αυτό δεν δείχνει μόνο επιφανειακή γνώση του αντικειμένου και ασυγχώρητη προχειρότητα στη δουλειά, αλλά εννιά στις δέκα φορές δείχνει και πλήρη ιδεολογική σύγχυση των υπουργών. Προσωπικά, όσες αόριστες «προτάσεις» ή «σκέψεις» έχω ακούσει απ’ αυτή την κυβέρνηση για το ασφαλιστικό και τα ζητήματα υγείας, μπατάρουν όλες προς έναν ερασιτεχνικό και ολίγον χαζούλη νεοφιλελευθερισμό. Κι επειδή οι υπουργοί μας δεν θεωρούν εαυτούς νεοφιλελεύθερους αλλά αριστερούς, συμπεραίνω ότι οι περισσότεροι είναι απλώς ιδεολογικά άσχετοι, δίχως ικανό βάθος σκέψης για να ξέρουν ποια μπορεί να είναι (αν υπάρχει) η αριστερή πρόταση στο ειδικό τους αντικείμενο.

Για παράδειγμα, η πρόταση για εισοδηματικά κριτήρια στη συμμετοχή των ασφαλισμένων στα φάρμακα, δεν παραπέμπει μόνο στην κωμική εικόνα να πηγαίνουμε στον γιατρό ή στον φαρμακοποιό κρατώντας υπό μάλης τη φορολογική μας δήλωση και το Ε9, ώστε να καθορίζουν το ποσοστό συμμετοχή μας στην ασπιρίνη που μας γράφουν. Αυτή είναι η φαιδρή εικόνα, πλην υπάρχει και η σοβαρότερη. Με το οριζόντιο 7,65% επί των αποδοχών (6,45% για υπηρεσίες συν 1,20% για χρήμα) που πληρώνουν όλοι για ασφάλιση στον κλάδο υγείας, όσοι έχουν υψηλά εισοδήματα θα συνεχίσουν μεν να πληρώνουν μεγαλύτερα ποσά, αλλά στη συνέχεια τα φάρμακα θα τα πληρώνουν απ’ την τσέπη τους διότι… έχουν υψηλό εισόδημα. Είναι γελοίο. Το σοβαρότατο όμως είναι πως από τη στιγμή που θα μπει εισοδηματικό κριτήριο στο φάρμακο, είναι θέμα χρόνου να μπει αντίστοιχο κριτήριο και στην ίδια την περίθαλψη. Αυτή η «εναρμόνιση» θα θεωρηθεί φυσιολογική, αφού και η περίθαλψη και το φάρμακο εξυπηρετούνται με τον ίδιο ακριβώς μηχανισμό.

Αυτό ξέρετε, αναιρεί μια βασική κοινωνική αρχή του συστήματός μας που λέει «ο καθένας πληρώνει εισφορές ανάλογα με το εισόδημα του και το κράτος τού εξασφαλίζει την περίθαλψη και τη φαρμακευτική κάλυψη που έχει ανάγκη». Το σύστημα μπορεί να επιβάλλει γενικούς περιορισμούς για οικονομία, αλλά δεν δικαιούται να αποκλείσει κάποιον απ’ τις παροχές εφ’ όσον έχει πληρώσει γι αυτές. Άπαξ και μπει εισοδηματικό κριτήριο, η αρχή αυτή καταστρατηγείται και ο καθορισμός των ορίων περνά στα χέρια του κάθε υπουργού. Σήμερα θα περικοπεί η κάλυψη των πλουσίων, αύριο η κάλυψη των μεσαίων και μεθαύριο των φτωχότερων. Αν ο Κουρουμπλής με τις «σκέψεις» του ανοίξει την κερκόπορτα, δεν θα ορίζει πια αυτός ποιοι θα τη διαβούν στο μέλλον.

Τους ίδιους ακριβώς κινδύνους εγκυμονεί και η άλλη «πρόταση» του Ρωμανιά, να καταργηθεί η πληρωμή ενσήμων για σύνταξη και τα έσοδα του ασφαλιστικού να προέρχονται από τη φορολογία. Αυτό κι αν είναι η επιτομή της νεοφιλελεύθερης αντίληψης για την κοινωνική ασφάλιση. Όλος ο πληθυσμός (δικαιούχοι και μη) πληρώνει έναν φόρο, για να δοθεί μια βασική ενιαία σύνταξη σ’ όποιον φθάνει σε χρόνο συνταξιοδότησης. Ιδού λοιπόν το περίφημο 360 ενιαία σύνταξη για όλους (που μανιακά καταδίκαζε ο ΣΥΡΙΖΑ ως μνημονιακό) κι όποιος θέλει παραπάνω ας πάει στις ιδιωτικές ασφαλιστικές. Διότι βεβαίως, δεν πιστεύει κανείς ότι η ενιαία φορολογία θα αντιστοιχεί στα ποσά της σημερινής ανώτατης ή έστω μεσαίας ασφαλιστικής κλάσης, αλλά προφανώς στη μικρότερη δυνατή. Κάπως έτσι, η σύνταξη μετατρέπεται σε προνοιακή παροχή και η πραγματική ασφάλιση πάει στους ιδιώτες.

Ξέρετε, έχω πολλές αντιρρήσεις να πάμε σε νεοφιλελεύθερα μοντέλα στην κοινωνική ασφάλιση και τις καλύψεις υγείας, αλλά έχω πολύ περισσότερες αντιρρήσεις να πάμε σε μια τέτοια ζούγκλα… κατά λάθος, πιστεύοντας ότι στρίβουμε αριστερά.

Δημήτρης Καμπουράκης, www.protagon.gr