Γιατί ολιγωρεί το Υπουργείο Παιδείας στις προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών;

του Αλέξανδρου-Αριστοτέλη Κουπατσιάρη, αναπληρωτή δασκάλου

Σητεία, Σεπτέμβρης του 2015

Αναμφίβολα η πολιτική ηγεσία της εκπαίδευσης βρίσκεται μπροστά σε ένα υπαρκτό, κι όχι θεωρητικό, πρόβλημα, με συγκεκριμένες όμως λύσεις. Λύσεις όμως που για τους ιθύνοντες είναι άλλες από αυτές τις κοινής λογικής και των αναγκών της κοινωνίας. Από τη μια πλευρά έχουμε την πραγματική και σκληρή αλήθεια των 25.000 χιλιάδων κενών στην εκπαίδευση κι από την άλλη αντιμετωπίζουμε την προχειρότητα, την ανικανότητα και την ολιγωρία του υπουργείου παιδείας.

Η ψευδής απόκριση της υπηρεσιακής υπουργού για την αιτία καθυστέρησης των προσλήψεων των αναπληρωτών και η υιοθέτηση αυτής της άποψης από μεγάλη μερίδα εκπαιδευτικών και η αναπαραγωγή της είδησης από μερικούς συνδικαλιστές μέχρι ορισμένες εκπαιδευτικές ιστοσελίδες, ότι για την καθυστέρηση τους, ευθύνονται οι νομικές προσφυγές και τα ασφαλιστικά μέτρα ομάδων εκπαιδευτικών που διεκδικούν το έννομο συμφέρον τους ήταν σκόπιμη και μεθοδευμένη.

            Και σίγουρα η σύλληψη και η εκπόνηση αυτής της ιδέας δεν ήταν προνόμιο μόνο αυτής της υπηρεσιακής κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου, αλλά κυρίως της προηγούμενης και των αρμόδιων υπηρεσιών του υπουργείου παιδείας. Από ότι φαίνεται η επίδοση στη δημιουργική ασάφεια και (υπο)λογιστική αποτελούσε την πυξίδα άσκησης και εφαρμογής πολιτικής. Από τα δημοσιονομικά και τη διαπραγμάτευση μέχρι την εκπαίδευση, με χαρακτηριστικές τις απίθανες απαντήσεις των υπευθύνων του υπουργείου που ανακάλυψαν νέους τρόπους υπολογισμού των κενών στην εκπαίδευση μέχρι και τη μη γνώση του διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών. Αυτή η τακτική όμως στόχευε ξεκάθαρα στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης, αλλά κυρίως στη διάρρηξη της εκπαιδευτικής συνοχής στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός κλίματος εσωστρέφειας και κακών σχέσεων ή έριδας μεταξύ τόσο των υπηρετούντων, αλλά πρώτιστα των αναπληρωτών εκπαιδευτικών.

            Τα πραγματικά κενά της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης φτάνουν συνολικά τα 14.500 για τη γενική και την ειδική αγωγή και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπολογίζονται σε άλλα 11.000. Είναι όμως κωμικοτραγικό να ακούς από υπηρεσιακούς παράγοντες να αναγάγουν τα κενά στην αρχή σε 14.000, έπειτα σε 17.000 και η υπηρεσιακή υπουργός να υποστηρίζει ότι ξεπερνούν τα 20.000. Ενδεικτικά πέρυσι οι προσλήψεις αναπληρωτών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ήταν 12.100 και συνταξιοδοτήθηκαν 1.500 άτομα, άρα τα κενά ανέρχονται σε τουλάχιστον 13.600. Δεδομένου ότι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση τα τελευταία 4 χρόνια αποχώρησαν λόγω συνταξιοδότησης πάνω από 10.000 εκπαιδευτικοί και οι μόνιμοι διορισμοί ανήλθαν μόνο σε 272 η κατάσταση είναι εκρηκτική και οριακή για την ίδια την εκπαίδευση στη χώρα. Με βεβαιότητα όμως οι αρμόδιες υπηρεσίες είχαν υπόψη και εις γνώση επακριβώς την πραγματικότητα. Όπως γνώριζαν και για τις προσφυγές μετά την απόφαση του ΣτΕ το Φεβρουάριο και δεν έπραξαν τίποτα, ώστε να κερδίσουν χρόνο, έτσι γνώριζαν και για την σχεδόν ακριβή εικόνα των αναγκών σε εκπαιδευτικό προσωπικό στα σχολεία της χώρας ακολουθώντας την ίδια τακτική.

            Γιατί όμως ακολουθεί το υπουργείο παιδείας αυτήν την τακτική και ολιγωρεί στην πρόσληψη αναπληρωτών; Μα η απάντηση είναι απλή και προφανής. Διότι δεν μπορεί να πράξει αλλιώς. Επειδή δεν έχει εξασφαλίσει τις αναγκαίες εκείνες πιστώσεις για όλα τα κενά. Το Υπουργείο Παιδείας διατείνεται ότι έχει εξασφαλίσει 19.000 πιστώσεις για αναπληρωτές, 3.000 από τον κρατικό προϋπολογισμό, 12.000 από το ΕΣΠΑ, στο οποίο όμως δεν είναι σαφές πότε έχει έναρξη ο κάθε άξονας, και 4.000 από το ΠΔΕ, του οποίου επίσης η έγκριση δεν έχει γίνει γνωστό αν έχει ολοκληρωθεί ή όχι από το υπουργείο οικονομικών. Έτσι με απλή μαθηματική υπολογιστική μεταθέτει την ημερομηνία πρόσληψης σε αργότερο χρόνο κερδίζοντας περισσότερους αριθμητικά αναπληρωτές για να καλύψει στο τέλος όλα τα κενά, αφού το όποιο προβλεπόμενο κονδύλι θα διαιρεθεί με λιγότερους μήνες μισθοδοσίας.

            Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περσινή σχολική χρονιά, όπου μόνο στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στις 6/9 προσέλαβε από κρατικό προϋπολογισμό με ανάληψη υπηρεσίας στις 8/9 σχεδόν 1.500 άτομα και στις 6/9 από ΕΣΠΑ με ημερομηνία ανάληψης στις 9/9 άλλα περίπου 1000 άτομα. Δηλαδή χοντρικά είχαν αρχίσει να μισθοδοτούνται 2.500 άτομα από περίπου στις 10 του Σεπτέμβρη. Αυτό σημαίνει ότι έλαβαν τα 20/30 του μισθού Σεπτεμβρίου, δηλαδή τα 2/3 των 950€ (καθαρός μισθός) ή τα 2/3 των 1.500€ (μεικτά). Αυτό συνεπάγεται ότι η δαπάνη για τους εκπαιδευτικούς που προσελήφθησαν το Σεπτέμβριο ανήλθε σε 1.600.000€ ή 2.500.000€ αν υπολογίσουμε την καθαρή ή τη μεικτή μισθοδοσία αντίστοιχα. Και προφανώς λογίζεται η μεικτή μισθοδοσία.

Για να γίνει περισσότερο αντιληπτό το παραπάνω θα αναφερθώ σε ένα ακόμη πιο απτό παράδειγμα. Από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων λέγεται ότι έχουν εξασφαλιστεί 40.000 ανθρωπομήνες εργασίας για την εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι αν οι συμβάσεις ήταν διάρκειας 9,5 μηνών, δηλαδή από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, αυτό θα μεταφραζόταν σε 4.200 αναπληρωτές εκπαιδευτικούς. Αν υποθέσουμε ότι οι συμβάσεις θα ήταν 9 μηνών, αυτό θα εξασφάλιζε 4.450 αναπληρωτές εκπαιδευτικούς. Και αν τελικά οι συμβάσεις ήταν διάρκειας 8 μηνών, αυτό συνεπάγεται 5.000 αναπληρωτές εκπαιδευτικούς. Να σημειώσω ότι το συγκεκριμένο κονδύλι αναφέρεται σε προσλήψεις αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών καθώς και Ειδικού Εκπαιδευτικού και Βοηθητικού Προσωπικού. Με την ίδια όμως συλλογιστική εύκολα εξάγεται το συμπέρασμα ότι το προβλεπόμενο κονδύλι από τον κρατικό προϋπολογισμό και το ΕΣΠΑ, επίσης μπορεί να κατατμηθεί με τον παραπάνω τρόπο, ώστε να δημιουργεί πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας, χωρίς να αυξάνει το ύψος της δαπάνης περαιτέρω.

Οι αριθμοί όμως φανερώνουν σχεδόν πάντα την αλήθεια και καταδεικνύουν τη σκληρή πραγματικότητα. Είναι οι αριθμοί που επιβεβαιώνουν τα 25.000 συνολικά κενά στην εκπαίδευση. Είναι οι αριθμοί που μαρτυρούν τη φυσική απουσία των αναπληρωτών στον αγιασμό στα σχολεία της επικράτειας σε σχέση με το προηγούμενο σχολικό έτος. Είναι οι αριθμοί που έχουν αφήσει κλειστά εκατοντάδες σχολεία και χιλιάδες άλλα υποστελεχωμένα και υπολειτουργούντα. Είναι οι αριθμοί που διαψεύδουν τις εξαγγελίες των 7.000 μόνιμων προσλήψεων από την απελθούσα συγκυβέρνηση. Είναι οι αριθμοί που φέρνουν στην επιφάνεια τις μηδενικές προσλήψεις εκπαιδευτικών τα τελευταία χρόνια! Είναι οι αριθμοί που εκθέτουν τις δημόσιες μαρτυρίες παραγόντων του υπουργείου παιδείας αναφορικά στα κενά και στις συνήθειες των εκπαιδευτικών. Είναι οι αριθμοί του όγκου των πιστώσεων και της δημιουργικής κατάτμησής τους που αποδεικνύουν τη σκοπιμότητα της ολιγωρίας του Υπουργείου Παιδείας. Είναι οι αριθμοί και η επεξεργασία τους, σύμφωνα με τους οποίους συλλογιέται και λογαριάζει το Υπουργείο Παιδείας το ένα από τα δύο υπέρτατα αγαθά του λαού της πατρίδας, την ίδια της την Παιδεία και Εκπαίδευση.