Προβληματισμοί για την αναμόρφωση του Δημοτικού σχολείου

*του Κώστα Ανθόπουλου, Αντιπροέδρου του Α΄ συλλόγου εκπαιδευτικών  Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης

Την τελευταία πενταετία, είναι γεγονός, ότι η φυσιογνωμία και ο ρόλος του δημοτικού σχολείου μέσα από μια σειρά εκπαιδευτικών αποφάσεων που αφορούν κυρίως το πρόγραμμα σπουδών και θέματα εσωτερικής οργάνωσης, έχει τροποποιηθεί συγκριτικά με το παρελθόν.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της διαπίστωσης αποτελούν η χρονική επιμήκυνση του διδακτικού χρόνου, η εισαγωγή νέων γνωστικών αντικειμένων (θεατρική αγωγή, πληροφορική, εικαστικά, υποχρεωτική καθιέρωση της ευέλικτης ζώνης) διαμορφώνοντας προσδοκίες για το μετασχηματισμό της σχολικής πράξης, που δίνει δυνατότητες αυτενέργειας και δημιουργικής έκφρασης των μαθητών μέσα στην τάξη.

Η σχολική καθημερινή πραγματικότητα, όπως βιώνεται από τους ίδιους εκπαιδευτικούς και μεταφέρεται ως αγωνία αλλά και ως εκδήλωση έντονου προβληματισμού και ανταλλαγής εμπειριών στις μεταξύ τους συζητήσεις,αποκαλύπτει μια σειρά από αντιφατικές και σύνθετες καταστάσεις, κυρίαρχα στοιχεία των οποίων είναι:

1.     πληθώρα διδακτέας ύλης, έλλειψη χρόνου, πίεση για επίδοση,

2.     έλλειψη διδακτικών ωρών για τη σχολική ζωή

3.     αδυναμία προσέγγισης των αναγκών και των ενδιαφερόντων των μαθητών

4.     ανάθεση πολλαπλών πρόσθετων εργασιών στους μαθητές για το σπίτι(ασκήσεις, προβλήματα, εργασίες) που προκαλεί έντονη ψυχική και χρονική επιβάρυνση και μειώνει σημαντικά τον ελεύθερο χρόνο τους.

5.     διαμόρφωση ασφυκτικών πλαισίων στην εσωτερική οργάνωση του σχολείου, που περιορίζουν σημαντικά την ενεργητική συμμετοχή του μαθητή στις ποικίλες εκδηλώσεις του σχολείου, επιβάλλοντας την ομοιομορφία και τον φορμαλισμό δίχως ουσιαστικά περιθώρια για ανάλλειψη πρωτοβουλιών και ανάπτυξη εξωδιδακτικών δραστηριοτήτων.

Με βάση αυτή την πραγματικότητα, μια εναλλακτική εκπαιδευτική πολιτική που θα επιδιώκει την ριζική αναμόρφωση του δημοτικού σχολείου, είναι αναγκαίο, να περιλαμβάνει μέτρα που:

1.     να λαμβάνουν σημαντικά υπόψη της τον παράγοντα μαθητή ως άτομο με ιδιαιτερότητες ψυχοσωματικές, κοινωνικοοικονομικές, πολιτισμικές καθώς επίσης και τη γενικότερη κοινωνική πραγματικότητα

2.     να κατοχυρώνουν την αυτονομία της σχολικής μονάδας σε ότι αφορά τη διάρθρωση του ωρολογίου προγράμματος και την αποφασιστική εκφραση γνώμης για τα ζητήματα παιδαγωγικών σχέσεων και μεθοδολογίας στο σχολείο.