Κοινωνική Παιδεία. Σπέρνοντας ανέμους…

Το σημαντικότερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει ολόκληρο το πολιτικό σύστημα για την αντιμετώπιση της κρίσης, δεν είναι η εύρεση πόρων ή δανειοδότησης, αλλά η έλλειψη κοινωνικής παιδείας που μας χαρακτηρίζει από τη σύσταση του Ελληνικού κράτους.

Tα πρώτα χρόνια της ύπαρξης μας ως κρατική οντότητα μετά την απελευθέρωση, η παίδευση των πολιτών στη σχέση τους με το κράτος είχε να αντιμετωπίσει αφενός το ότι οπλοφορούσαν και, αφετέρου, πως ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν βρεθεί σε παρόμοια κατάσταση μιας και είναι εντελώς διαφορετικό το να είσαι υποτελής σε μια αυτοκρατορία από το να αποτελείς τον πυρήνα ενός κράτους. Η γερμανική αντιβασιλεία βρήκε τη λύση στο πρόβλημα δημιουργώντας τη βάση ενός γραφειοκρατικού κράτους που οι πολίτες συναλλάσσονται, διαπλέκονται και αντιδρούν ενταγμένοι σε κομματικούς φορείς εξουσίας όχι λόγω ιδεολογικής θεώρησης μιας και η ταξική συνείδηση προϋποθέτει μια ευρύτερη παιδεία που απουσιάζει, αλλά με βάση τις διαπροσωπικές σχέσεις και ταπεινά συμφέροντα. Στη συνέχεια, παρά το ότι η χώρα πέρασε από πολέμους, πτωχεύσεις, καταστροφές αλλά και περιόδους ανάπτυξης και ευμάρειας , παρά το ότι το πολίτευμα μεταβλήθηκε άλλοτε επώδυνα και άλλοτε ομαλά και παρά τις κοσμογονικές αλλαγές στον τρόπο ζωής τον περασμένο αιώνα, αυτή η σχέση ουδέποτε διαταράχθηκε. Απεναντίας το βόλεμα που προσέφερε τόσο στους έχοντας την εξουσία που μπορούσαν να εκμεταλλευτούν ψηφοθηρικά αυτή την κατάσταση, όσο και στον τρόπο που οι ίδιοι οι πολίτες κατάφερναν να παρακάμπτουν τις διαδικασίες και να λειτουργούν με γνώμονα πάντα το ατομικό από το συλλογικό συμφέρον, δημιούργησε τους σύγχρονους μύθους της φυλής μας. Ο έλληνας είναι ο «καταφερτζής», που θα τα βρει τη λύση, αυτός που δεν υποτάσσεται σε νόρμες και κανόνες, ο μποέμ, αυτός που δε θα «βγάλει το φίδι από την τρύπα», και με ότι άλλο χαρακτηρισμό έχουμε εφεύρει για να εξωραΐσουμε την ανοργανωσιά μας.

Παράλληλα όλες οι εξουσίες φρόντισαν να συνεχίσουν την παίδευση των πολιτών προς τον ατομικισμό με την εφαρμογή πολιτικών προς αυτή την κατεύθυνση, χρησιμοποιώντας την εκπαίδευση, την αγορά εργασίας και τις συναλλαγές κράτους - πολίτη.

Η ευμάρεια και η οικονομική άνθηση αλλά όχι ανάπτυξη των περασμένων δεκαετιών ειδικότερα μετά την είσοδο μας στην τότε ΕΟΚ, όχι μόνο αντικατέστησε την έννοια του πολίτη με αυτήν του καταναλωτή, αλλά δημιούργησε και μια άτυπη συμφωνία ανάμεσα στις σχέσεις μας με το κράτος. Έγινε “αποδεκτό” το ότι για το κράτος είναι αξίωμα το να κλέβει άρα και οι πολίτες - καταναλωτές νομιμοποιούνται να πληρώνουν όσο λιγότερο το κράτος αποκρύπτοντας εισοδήματα. Ο κανόνας αυτός νομιμοποιήθηκε χρησιμοποιώντας το πολυδαίδαλο και γεμάτο διατάξεις νομικό πλαίσιο με κρατικούς νόμους όπως η συνάφεια στους ελεύθερους επαγγελματίες, οι ρυθμίσεις της εισφοροδιαφυγής, οι παραγραφές, και τόσα άλλα παράθυρα που έκαναν τον πολίτη να αντιμετωπίζει το κράτος με τη λογική του μεσάζοντα και όχι ως το δημιουργό ανάπτυξης και κοινωφελών έργων. Φτάσαμε στο σημείο να πληρώνουμε τα κυβερνητικά έργα με υπερπολλαπλάσιο τίμημα από το κανονικό και να είμαστε και ικανοποιημένοι ως πολίτες απλά γιατί έγιναν.

Σήμερα, που η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο και που το βάρος της κρίσης για άλλη μια φορά θα πέσει στους πολίτες, η Κυβέρνηση αλλά και όλοι οι εκφραστές του πολιτικού μας συστήματος προσπαθούν με συνεχή βομβαρδισμό από τα ΜΜΕ να αλλάξουν μια προαιώνια νοοτροπία με κάτι που όχι μόνο δεν υπάρχει στην πράξη για το σύνολο των πολιτών αλλά δεν έχει «διδαχθεί» και ποτέ. Απεναντίας έχει «μπολιαστεί» με ακριβώς το αντίθετο. Η παίδευση ενός λαού για να φέρει αποτελέσματα σε μια κοινωνία, πέρα από τους άμεσους τρόπους αλλαγής και τον παραδειγματισμό προς αυτήν την κατεύθυνση χρειάζεται και χρόνο. Και μπροστά στη λαίλαπα που έρχεται, όσο κι αν η προπαγάνδα παλέψει να αλλάξει τη νοοτροπία χρόνων, θα θερίσει τις θύελλες από τους ανέμους που μόνη της έσπειρε.

enfo.gr