Ο Παρθενώνας «φόβιζε» τη Σπάρτη

Όποιος πιστεύει ότι οι Έλληνες τα δημιούργησαν ή τα ανακάλυψαν όλα πρώτοι, πρέπει να συμβουλευθεί το νέο βιβλίο του καθηγητή Αρχαιολογίας Πάνου Βαλαβάνη «Η Ακρόπολη μέσα από το μουσείο της».

Εκεί θα διαπιστώσει πως η αλήθεια είναι απείρως σημαντικότερη. Οχι, δεν τα βρήκαν όλα πρώτοι. Αλλά πατώντας σε έργα ή εφευρήματα άλλων και έχοντας μοναδική «όσφρηση» κατόρθωσαν να συνεισφέρουν τα μέγιστα συλλαμβάνοντας και εφαρμόζοντας συλλήψεις, σε παγκόσμιες πρωτιές. Αυτή ήταν η μεγάλη δύναμη των προγόνων μας και αυτή πρέπει να εκμεταλλευτούμε και να ακολουθήσουμε, αφήνοντας στην άκρη συναισθηματικές όσο και ανεδαφικές προσεγγίσεις.

Ο αναγνώστης του εξαιρετικού, επιστημονικού όσο και εύληπτου και γοητευτικού συγγράμματος δεν θα αποκομίσει αυτά τα στοιχεία μονάχα. Θα πληροφορηθεί πώς και γιατί η αθηναϊκή δημοκρατία, ο Περικλής, ο Φειδίας, ο Κίμων και άλλοι πολιτικοί και εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής έχτισαν έτσι και όχι αλλιώς τα μνημεία της Ακρόπολης. Πώς και γιατί ο Παρθενώνας τέθηκε στην υπηρεσία της πολιτικής προπαγάνδας.

Και αυτό δεν είναι εξωφρενικό. Τα εμβληματικά κτίρια στον Ιερό Βράχο ήταν φορείς μηνυμάτων. Σηματοδοτούσαν την ιδεολογία που ήθελε να προβάλλει ο μεγάλος ηγέτης, ο Περικλής, για την πόλη που μόλις είχε βγει -παραλόγως- νικήτρια από δύο μεγάλες μάχες, του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας. Διεκδικούσε επομένως την πανελλήνια καταξίωση και υπεροχή, την ηγεμονία των ελληνικών πόλεων που μέχρι τότε είχε η Σπάρτη, καθώς είχαν πλέον αλλάξει τα γεωπολιτικά δεδομένα.

Ο Πάνος Βαλαβάνης, αναφέροντας τα προηγούμενα, προσθέτει πως ο ίδιος θέλησε να δει τα μνημεία με όρους παρόντος και να τα ερμηνεύσει, αντί να παραθέσει τα γνωστά ιστορικά στοιχεία που μπορεί κανείς να δει σε οποιοδήποτε βιβλίο ή οδηγό της Ακρόπολης και του Μουσείου της. Απαντώντας σε ερωτήματα, όπως γιατί η πολιτεία εκείνη την εποχή αποφασίζει να επενδύσει σε δημόσια κτίρια εν προκειμένω σε ναούς, τονίζει:

Οι στόχοι

«Γιατί είχε στόχους να πάρει πίσω την επένδυσή του σε άυλο κεφάλαιο, να κερδίσει σε κύρος, φήμη, δύναμη, να πετύχει πανελλήνια αποδοχή ώστε να επιβάλλει την αθηναϊκή ηγεμονία στο πανελλήνιο. Σήμερα έχουμε τα ΜΜΕ για να διαμορφώσουμε συνειδήσεις.

Στην αρχαιότητα περνούσαν τα μηνύματα μέσα από τις εικόνες που απεικονίζονταν στα μεγάλα δημόσια κτίρια και ιερά. Αυτοί ήταν οι χώροι προβολής των ιδεολογιών τους». Το ελληνικό θαύμα έγινε από μεγάλους διαχειριστές και ο Περικλής ήταν ο τελευταίος κρίκος μιας σειράς μεγάλων ηγετών, υποστηρίζει ο κ. Βαλαβάνης, ο οποίος παρομοιάζει τους αρχαίους πολιτικούς με τον Ομπάμα, τονίζοντας πως οι εξέχουσες προσωπικότητες της αρχαιότητας λειτουργούσαν στην υπηρεσία της πολιτείας και της κοινωνίας. Ήταν αυτοί που πλήρωναν, ηγούντο, αγωνίζονταν κι έτσι καταξιώνονταν. Αυτή είναι και η διαφορά του πολίτη με τον ιδιώτη στην αρχαιότητα. Ο πολίτης ενδιαφερόταν για τα κοινά, ενώ ο ιδιώτης για το ίδιον όφελος.

Ο κ. Βαλαβάνης καταρρίπτει πολλούς μύθους, όπως ότι όλα ξεκίνησαν από τους Έλληνες. Για παράδειγμα, τα λιοντάρια και τα άλλα θηρία που βλέπουμε στην αρχαϊκή γλυπτική αποτελούν αντιγραφή ανατολικών προτύπων, όπως και τα χρώματα που φέρουν. Τον 7ο αι. π.Χ. τροφοδότης μας είναι η ανατολίζουσα τέχνη. Η Ελλάδα έγινε γέφυρα επικοινωνίας. Και κατάφερε να βάλει στο επίκεντρο και της τέχνης τον άνθρωπο.

Το βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καπόν», είναι γεμάτο νέες φωτογραφίες, κάποιες φέρουν την υπογραφή του Μωυσή και της Ραχήλ Καπόν.

http://www.ethnos.gr