Είναι δυνατή η πολιτική ένωση της Ευρώπης;

Η αλήθεια είναι ότι αν σήμερα διαγραφεί το χρέος των κρατών του ευρωπαϊκού νότου αυτό θα ξαναδημιουργηθεί και μάλιστα ταχύτερα λόγω της αυξανόμενης διαφοράς ανταγωνιστικότητας μεταξύ των κρατών του ευρωπαϊκού νότου και του βορρά. Θα πάρουν μια βαθειά ανάσα οι υπερχρεωμένες χώρες αλλά η κρίση θα επανακάμψει οξύτερη. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ο Κ. Μάρξ πριν ενάμιση αιώνα απέδειξε πως η καπιταλιστική παραγωγή θα ήταν αδύνατη αν ήταν υποχρεωμένη να αναπτύσσεται ταυτόχρονα σε ισομέρεια σε όλες τις σφαίρες της οικονομικής ζωής, έτσι ώστε η ανισόμετρη (άνιση) ανάπτυξη να αποτελεί απαράβατο νόμο του καπιταλισμού. Εκεί που ο νόμος της ανισόμετρης (άνισης) ανάπτυξης διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο διαμορφώνοντας τις παγκόσμιες εξελίξεις είναι η άνιση ανάπτυξη μεταξύ των κρατών. Διότι ανατρέπει διαρκώς τους συσχετισμούς μεταξύ τους, έτσι ώστε κάθε φορά η ισορροπία να αποκαθίσταται μέσα από κρίσεις στην παραγωγή ή με πολέμους, όπως π.χ. οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι. Αν όμως οι συνέπειες της άνισης ανάπτυξης είναι καθοριστικές στην διαμόρφωση των συσχετισμών μεταξύ των κρατών, είναι αυτονόητο ότι αυτές επιταχύνονται και οξύνονται στην περίπτωση κοινού νομίσματος που μειώνει την ευελιξία των ασθενέστερων ενώ αναμένεται να οξυνθούν ακόμη περισσότερο με το Σύμφωνο Σταθερότητας. Όμως ο νόμος της άνισης ανάπτυξης χαρακτηρίζει την ανάπτυξη και στα γεωγραφικά όρια ενός κράτους οσονδήποτε προηγμένου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάμεσα στις επιλέξιμες περιφέρειες για τον Στόχο 1 της Ε.Ε. που περιλαμβάνει τις πτωχότερες περιφέρειες στα όριά της, στις οποίες το κατά κεφαλήν εγχώριο προϊόν είναι χαμηλότερο του 75% του κοινοτικού μέσου όρου, συμπεριλαμβάνονται και περιφέρειες των πλέον ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών χωρών, όπως της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Μ. Βρετανίας, της Φινλανδίας κ.α.. Το ίδιο ισχύει και στις ΗΠΑ (π.χ. Νεβάδα, Φλόριντα). Γι αυτό στις πλουσιότερες περιοχές κρατών αναπτύσσονται αποσχιστικά κινήματα όπως στην Καταλωνία, στη Λομβαρδία, στη Φλάνδρα κ.α., όπου βέβαια υποβαθμίζεται το γεγονός ότι η ανάπτυξή τους είναι συνέπεια της υπανάπτυξης άλλων περιοχών του ίδιου κράτους.

Ο Paul Krugman στο τελευταίο του βιβλίο εξετάζοντας την Ευρωζώνη αθροιστικά διαπιστώνει ότι «τόσο το ιδιωτικό όσο και το δημόσιο χρέος είναι ελαφρώς χαμηλότερα από των ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει, όπως γράφει, ότι θα έπρεπε να υπάρχουν μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών». Συνεχίζοντας τις διαπιστώσεις σημειώνει ότι «η Ευρώπη ως σύνολο έχει χονδρικά ισοσκελισμένο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, γεγονός που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να προσελκύσει κεφάλαια από αλλού». «Η Ευρώπη όμως δεν είναι άθροισμα , συνεχίζει. Είναι ένα σύνολο κρατών που έχουν τους δικούς τους προϋπολογισμούς και τις δικές τους αγορές εργασίας. Κι έτσι δημιουργείται η κρίση», καταλήγει.

Αφού λοιπόν τα πάντα συνηγορούν στην προώθηση του εγχειρήματος της πολιτικής ένωσης της Ευρώπης γιατί αυτό δεν πραγματοποιείται; Διότι το έθνος - κράτος στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης με την κατάργηση κάθε μορφής προστατευτισμού διεύρυνε τις δυνατότητες των ισχυρών και αναπτυγμένων κρατών σε βάρος των ασθενέστερων με συνέπεια την ενίσχυση του οικονομικού εθνικισμού, όπως αποδείχθηκε και στην ολιγόχρονη λειτουργία της Ευρωζώνης. Με άλλα λόγια η Γερμανία, η Γαλλία, η Μ. Βρετανία φοβούνται μήπως με την πολιτική ένωση, δηλαδή με τη μετατροπή της Ευρώπης σε ένα ομόσπονδο κράτος στο πρότυπο των ΗΠΑ ή της Γερμανίας, απεμπολήσουν την υπεροχή τους έναντι των άλλων κρατών. Όμως, όπως προαναφέρθηκε ο νόμος της άνισης ανάπτυξης χαρακτηρίζει την ανάπτυξη και στα γεωγραφικά όρια ενός κράτους οσονδήποτε προηγμένου. Και όπως αποδεικνύεται ιστορικά η ανισομέρεια αυτή στην ανάπτυξη ενός κράτους διατηρεί την ανισομέρεια ανάπτυξης μεταξύ των περιοχών της στο διηνεκές, καθώς και τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των περιοχών. Με τη διάλυση της ΕΣΣΔ διαπιστώθηκε ότι οι ομόσπονδες Δημοκρατίες της που συνυπήρξαν σε ενιαίο κράτος και στην τσαρική εποχή, δηλαδή επί εκατονταετηρίδες, διατήρησαν τα εθνικά και τα πολιτισμικά τους χαρακτηριστικά, αλλά και την καθυστέρησή τους έναντι της Ρωσίας ή της Ουκρανίας. Η ίδια παρατήρηση επιβεβαιώθηκε και με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Διατηρήθηκε η υπεροχή της Κροατίας, της Σλοβενίας και της Σερβίας έναντι της Βοσνίας, του Κοσσόβου, των Σκοπίων ενώ η συνύπαρξη ενδυνάμωσε τα εθνικά τους χαρακτηριστικά. Το ίδιο ισχύει και για την Τσεχοσλοβακία. Θα πρέπει δηλαδή το Βερολίνο, το Παρίσι και το Λονδίνο να συνειδητοποιήσουν ότι ενώ η άνιση ανάπτυξη των ευρωπαϊκών κρατών στις σημερινές συνθήκες θα τα οδηγήσει μοιραία σε σύγκρουση, όπως συνέβη δύο φορές στο παρελθόν, η πολιτική ένωση με τη μορφή ομοσπονδίας θα αμβλύνει τις αντιθέσεις, θα δώσει λύση στα σημερινά προβλήματα της Ευρώπης και θα την μονιμοποιήσει ως δύναμη παγκόσμιας ισχύος χωρίς να αναιρέσει την πρωτοπορία των μεγάλων δυνάμεών της, ούτε να αλλοτριώσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Επομένως οι ισχυροί θα πρέπει να εφησυχάζουν και να προχωρήσουν στην ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης. Το ζήτημα είναι αν τα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου θα δεχθούν να αποτελούν οιονεί τα υποζύγια του Βορρά ή αν θα αναζητήσουν κοινή μοίρα.

http://www.protagon.gr