Γιατί μαμά; Πώς απαντάμε στα «δύσκολα»

Από την ηλικία των 5-6 ετών μέχρι να «μπει» στην εφηβεία η καθημερινότητα του παιδιού είναι γεμάτη εύλογες απορίες που, αν θέλουμε να αποφύγουμε τις παρανοήσεις, καλό είναι να απαντήσουμε πρώτοι εμείς. Δεν είναι, όμως, πάντα εύκολο –ειδικά αν οι απορίες αυτές σχετίζονται με «δύσκολα» θέματα που μπορεί να φοβίζουν και να αγχώνουν το παιδί, όπως ο θάνατος, το σεξ, η βία ή οικονομική κρίση.

Γιατί πεθαίνουμε;»
Τα ερωτήματα που σχετίζονται με τον θάνατο προκύπτουν συνήθως στην ηλικία των 7-8 ετών, όμως μπορεί να «έρθουν» και νωρίτερα αν το παιδί αντιληφθεί τον θάνατο κάποιο οικείου προσώπου.

Μαζί με το επίπονο αίσθημα της απώλειας που μπορεί να νιώσει το παιδί για τον συγκεκριμένο θάνατο είναι πιθανό να προκύψουν και δυσάρεστα συναισθήματα άρνησης, ανασφάλειας, ενοχής και θυμού μέχρι να αποδεχθεί τελικά το παιδί το γεγονός. Όλα αυτά είναι φυσιολογικά και είναι σημαντικό να παροτρύνουμε το παιδί να εξωτερικεύσει όλα αυτά που σκέφτεται και νιώθει προκειμένου να γνωρίζουμε πώς ακριβώς αντιλαμβάνεται το γεγονός αλλά και για να το κατευθύνουμε σε σκέψεις που θα το ηρεμήσουν και θα το ανακουφίσουν.

«Ο τρόπος που πρέπει ένας γονιός να μιλήσει στο παιδί για τον θάνατο έχει καταρχήν να κάνει με την θρησκευτική πεποίθηση του κάθε γονιού», λέει η κ. Σαράντη. Αν, δηλαδή, το παιδί μεγαλώνει σε έντονα χριστιανικό περιβάλλον ο γονιός μπορεί στην ερώτηση «γιατί πεθαίνουμε;» να απαντήσει ότι «όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή φεύγουμε για να συναντήσουμε τον Θεούλη». Καλό είναι να αποφύγουμε απαντήσεις όπως «ο Θεούλης τον/την πήρε κοντά του», γιατί είναι πιθανό το παιδί να νιώσει άνευ λόγου μίσος απέναντι στα ‘πιστεύω’ της οικογένειας, ενώ μία απάντηση όπως «ο τάδε έφυγε και δεν θα επιστρέψει’ ίσως δημιουργήσουν στο παιδί έντονα αισθήματα ανασφάλειας.

Αν δεν θέλουμε να δώσουμε μία απάντηση με θρησκευτικές προεκτάσεις στο παιδί μπορούμε, μιλώντας όσο πιο απλά γίνεται, να εξηγήσουμε με ειλικρίνεια τι συνέβη στο άτομο που πέθανε. Σημαντικό είναι να χρησιμοποιούμε ξεκάθαρο λεξιλόγιο, όπως «πέθανε» και «θάνατος» και όχι διφορούμενες λέξεις, όπως «έφυγε», «χάθηκε», «πήγε στον ουρανό» κ.λ.π. για να μην δημιουργήσουμε σύγχυση στο παιδί.

Αν αντιλαμβανόμαστε ότι το παιδί μπορεί να νιώθει ενοχές για τον θάνατο κάποιου κοντινού προσώπου το διαβεβαιώνουμε ότι τίποτα από αυτά που μπορεί να σκέφτεται δεν ισχύει και επισημαίνουμε ότι δεν θα μπορούσε κανείς να κάνει κάτι για να αποτραπεί αυτός ο θάνατος.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ακούσουμε προσεκτικά αυτά που έχει να πει το παιδί, να απαντήσουμε με σαφήνεια τις ερωτήσεις του και να εξηγήσουμε στο παιδί τι θα γίνει από εδώ και πέρα για να το βοηθήσουμε να νιώσει ασφάλεια γιατί έχουμε τον έλεγχο των πραγμάτων. Η ζωή συνεχίζεται με ελπίδα και αυτό πρέπει να το τονίσουμε στο παιδί.

«Τι είναι το σεξ;»
Η συζήτηση για το σεξ σε πολύ μικρές ηλικίες πρέπει να αρχίσει μόνο αν το παιδί κάνει κάποια σχετική ερώτηση, λέει η ειδικός. Αν όμως το παιδί έχει φτάσει στην εφηβεία και δεν έχει ακόμα ρωτήσει κάτι σχετικό θα πρέπει από μόνοι μας να του ανοίξουμε κουβέντα για το θέμα –δεν χρειάζεται να πάρει απαντήσεις μόνο από την τηλεόραση και το ίντερνετ. Ιδιαίτερα αν πρόκειται για κορίτσι η κουβέντα θα πρέπει να γίνει όταν θα ξεκινήσει η περίοδος.

Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να λέμε στα παιδιά ψέματα του τύπου «τα παιδιά τα φέρνει ο πελαργός» για να εξηγήσουμε γιατί οι άνθρωποι κάνουν σεξ, αν και ο λόγος αναπαραγωγής μπορεί να είναι μία καλή απάντηση. «Μία αλήθεια σε σχέση με την ύλη, το σώμα, τις αναζητήσεις είναι μία καλή αρχή για να ξεκινήσουμε να μιλάμε για το σεξ», λέει η κ. Σαράντη.
 

http://www.in2life.gr