Ο θάνατος του ξενοδόχου ... μικρού και μεγάλου

Οι επαγγελματίες ρίχνουν βαριά ευθύνη σε όλες τις κυβερνήσεις και σε όλα τα υπουργεία για την αδιαφορία που έδειξαν. Λαθρομετανάστευση, εγκληματικότητα, ανομία και γκετοποίηση επέφεραν την ισοπεδωτική απαξίωση της πόλης στα μάτια των τουριστών

Επιδημία… λουκέτων σαρώνει τα ξενοδοχεία της Αθήνας. Το κλείσιμο ακόμη μίας πολυτελούς μονάδας, του πεντάστερου «Athens Imperial» της πλατείας Καραϊσκάκη, έρχεται να εκπέμψει ένα ηχηρό σήμα κινδύνου για την κατάσταση στο κέντρο της πρωτεύουσας, αλλά και για την τουριστική βιομηχανία γενικότερα, που αποτελεί έναν από τους ελάχιστους κλάδους της οικονομίας, στους οποίους μπορεί να βασιστεί η χώρα.

Η παύση λειτουργίας του κεντρικού ξενοδοχείου της αλυσίδας Classical Hotels ήρθε να προστεθεί σε μια μεγάλη λίστα: τουλάχιστον είκοσι μονάδες του κέντρου της Αθήνας ανέστειλαν τη λειτουργία τους ή έκλεισαν οριστικά τα τελευταία χρόνια. Είχαν προηγηθεί το «La Mirage» και το πεντάστερο «2 Fashion House Hotel» στην πλατεία Ομονοίας, το τεσσάρων αστέρων «Κάνιγγος 21» στην ομώνυμη πλατεία, το «Jason Prime» της οδού Νικηφόρου (κοντά στο Εθνικό Θέατρο), το ιστορικό «Εsperia Ρalace» της οδού Σταδίου, καθώς και ακόμη αρκετά μικρά και μεγάλα ξενοδοχεία. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Γιώργο Τσακίρη, τα ξενοδοχεία του κέντρου έχουν χάσει περίπου το 25% του δυναμικού τους, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3.000 κλίνες.

ΑΙΤΙΑ: Η ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ

Οι παράγοντες του χώρου συμφωνούν ότι ένας από τους βασικούς λόγους που οδήγησαν αυτές τις επιχειρήσεις σε αδιέξοδο, και ειδικά όσες βρίσκονταν στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές, δεν είναι άλλος από τη σταθερ [Αλέξανδρος Βασιλικός (Ενωση Ξενοδόχων Αθήνας): «Αιτία είναι η χρόνια υποβάθμιση της πόλης. Η κρίση ήρθε να μας αποτελειώσει».] ρή και διαχρονική απαξίωση του κέντρου της πρωτεύουσας. Το εμπόριο και η χρήση ναρκωτικών, η ανεξέλεγκτη συγκέντρωση εξαθλιωμένων μεταναστών, η εγκληματικότητα στους δρόμους και η έλλειψη καθαριότητας είναι μερικοί από τους παράγοντες που προκαλούν μια αποκρουστική εικόνα στα μάτια του επισκέπτη.

Μέσα σε όλα αυτά ενέσκηψε και η οικονομική κρίση που συνταράσσει τη χώρα μας, αλλά σε κάποιο βαθμό και τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίες αποτελούν και τον βασικό αιμοδότη του ελληνικού τουρισμού. Το κερασάκι στην τούρτα έβαλαν η συζήτηση για ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και η πολιτική αστάθεια μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου, που έδωσαν το πάτημα για μια άνευ προηγουμένου δυσφήμηση της χώρας στο εξωτερικό, η οποία ήδη οδηγεί σε μεγάλη πτώση της ζήτησης αλλά και σε ακύρωση προκρατήσεων.

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες αιτίες πίσω από τα κλειστά ξενοδοχεία του κέντρου. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν τα υψηλά νοίκια τα οποία πληρώνουν αρκετές επιχειρήσεις αλλά και τα μεγάλα δάνεια ορισμένων εξ αυτών, τα οποία δόθηκαν τις «καλές εποχές» αλλά σήμερα αποτελούν οικονομικό βραχνά.

ΠΥΡ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑ

Η υποβάθμιση της Αθήνας είναι η βασική αιτία πίσω από τα λουκέτα στα ξενοδοχεία. Αυτό υποστηρίζουν οι επαγγελματίες του χώρου ρίχνοντας βαριές ευθύνες στην Πολιτεία για την αδιαφορία της όλα αυτά τα χρόνια σε σχέση με το «πρόσωπο» της χώρας στο εξωτερικό, που δεν είναι άλλο από το κέντρο της πρωτεύουσας.

«Πέρα από τα επιμέρους ή τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κάθε ξενοδοχειακή μονάδα, το γεγονός ότι την τελευταία διετία τουλάχιστον είκοσι αθηναϊκά ξενοδοχεία όλων των κατηγοριών έκλεισαν και πολλά άλλα αναστέλλουν τη λειτουργία τους, φανερώνει το μέγεθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν και τη γιγάντωση του επικίνδυνου φαινομένου» υποστηρίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αθήνας-Αττικής Αλέξανδρος Βασιλικός.

Όπως αναφέρει, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 η Αθήνα αναβαθμίστηκε και ενισχύθηκε σε υποδομές. Στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε στην τύχη της επί σειρά ετών από όλες τις κυβερνήσεις και από όλα τα αρμόδια υπουργεία. Το αποτέλεσμα ήταν η υποβάθμιση και η απαξίωση του προορισμού, «καθώς η παράνομη μετανάστευση, η εγκληματικότητα και η ανομία σε κάθε μορφή της αφέθηκαν από την Πολιτεία να εξελιχθούν σε φυσικό περιβάλλον εντός του ιστορικού και εμπορικού κέντρου της πόλης» υπογραμμίζει.

Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Σύμφωνα με τον κ. Βασιλικό, η οικονομική κρίση ήρθε να αποτελειώσει τις επιχειρήσεις αλλά και να αναδείξει τις χρόνιες αδυναμίες της Αθήνας: «Τα προβλήματα είναι πολύ πιο βαθιά και έχουν να κάνουν με την κατάσταση της πόλης, όπως είναι και όπως τη βιώνουμε, με τη μόνη διαφορά ότι ο τουρίστας δεν συμβιβάζεται με αυτήν όπως συμβιβαζόμαστε εμείς, είτε με το θέμα της καθαριότητας είτε της μετανάστευσης, είτε του κλεισίματος των μαγαζιών. Ο ξένος έχει άπειρες επιλογές, δεν έχει κανέναν λόγο να διαλέξει την Αθήνα σήμερα, παρά μόνο για τις πολύ χαμηλές τιμές. Αυτό που βιώνουμε τώρα είναι ότι ούτε η τιμή φτάνει πλέον για να φέρει τον ξένο στην Ελλάδα, γιατί υπάρχει αυτή η αρνητική διαφήμιση γύρω από την Αθήνα και την Ελλάδα γενικότερα».

Όπως αποκαλύπτει ο πρόεδρος των Αθηναίων ξενοδόχων, τα προβλήματα της πόλης σε συνδυασμό με τη δυσφήμηση της χώρας και του προορισμού συνέβαλαν στη συνεχή μείωση της ζήτησης, την ακύρωση προγραμματισμένων κρατήσεων και τη μείωση των πληροτήτων σε ποσοστά που κυμαίνονται από 40% έως και 55%, ανάλογα με την επιχείρηση. Ολα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την αδυναμία των μονάδων να ανταποκριθούν σε λειτουργικά έξοδα και πάγιες υποχρεώσεις.

ΤΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ

Αντίστοιχες απόψεις εκφράζει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Γιώργος Τσακίρης. «Το κλείσιμο του “Athens Imperial” είναι ακόμη ένα χτύπημα στην εικόνα της Αθήνας που έρχεται σε συνέχεια του κλεισίματος άλλων είκοσι ξενοδοχείων στο κέντρο της πρωτεύουσας εξαιτίας της γκετοποίησης της περιοχής και της επιδείνωσης της εικόνας της Αθήνας ως τουριστικός προορισμός» λέει χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, προειδοποιεί ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας. «Σκεφτείτε τι θα γίνει τον Οκτώβριο. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, σίγουρα θα είναι αναπόφευκτο και άλλα ξενοδοχεία να κλείσουν» αναφέρει, καθώς αρκετές ακόμη επιχειρήσεις του χώρου βρίσκονται σε οριακή οικονομική κατάσταση.

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ: Φταίει ο υπερδανεισμός, τα υψηλά ενοίκια και ένας... σοφός νόμος

Διαφορετική εν μέρει είναι η άποψη που εκφράζει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων Παναγιώτης Προύτζος σημειώνοντας: «Σίγουρα δεν έκλεισαν για τον ίδιο λόγο όλες αυτές οι επιχειρήσεις».

Σύμφωνα με τον ίδιο, η υποβάθμιση της πόλης είναι η βασική αιτία του λουκέτου μόνο για ορισμένες επιχειρήσεις του χώρου. Κάποια μικρά ξενοδοχεία είχαν πρόβλημα επιπέδου τεχνογνωσίας «με την έννοια ότι πολλές τουριστικές επιχειρήσεις άνοιξαν κάποτε με τη λογική που άνοιξαν τα video clubs», αλλά γονάτισαν από την κρίση. Άλλα ξενοδοχεία δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στα υψηλά μισθώματα που ζητούσαν ασφαλιστικά ταμεία και άλλοι φορείς του Δημοσίου ως ιδιοκτήτες των ακινήτων, εξαιτίας του νόμου που τους υποχρεώνει να συνδέουν το ύψος του ενοικίου με ένα ελάχιστο ποσοστό της αντικειμενικής αξί ας του ακινήτου. Ως τρίτη και βασικότερη αιτία ο κ. Προύτζος αναφέρει τα προβλήματα που προκύπτουν από τον υπερδανεισμό πολλών επιχειρήσεων. Όπως λέει, γύρω στο 2004 πολλοί ξενοδόχοι έλαβαν μεγάλα δάνεια που από το 2008 και μετά κατέστησαν ασφυκτικά και μη διαχειρίσιμα.

Σε κάθε περίπτωση, τα μεγάλα θύματα του κύματος των λουκέτων είναι οι περίπου 500 άνθρωποι που έχουν χάσει τη δουλειά τους. Όπως επισημαίνει ο κ. Προύτζος, στη δυσχερέστερη θέση βρίσκονται οι εργαζόμενοι με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας, που βρίσκονται σε μέση ηλικία και είναι πολύ δύσκολο να ξαναπροσληφθούν: «Υπάρχει μια άλλη κατηγορία συναδέλφων, οι οποίοι συνεχίζουν να απασχολούνται σε επιχειρήσεις του κέντρου και αλλού, στην περιφέρεια, όπου νομίζουν ότι έχουν δουλειά αλλά στην πραγματικότητα δεν αμείβονται γιατί τους χρωστούν αποδοχές πολλών μηνών» καταλήγει.

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ: Οι χώρες της ευρωζώνης μας γύρισαν την πλάτη

Η μείωση στην πληρότητα των ξενοδοχείων και γενικότερα στην τουριστική κίνηση δεν αφορά μόνο την Αθήνα αλλά σχεδόν ολόκληρη τη χώρα. Ενδεικτικά της κατάστασης είναι τα στοιχεία σε σχέση με την εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση και τις ταξιδιωτικές εισπράξεις που παραθέτει η Τράπεζα της Ελλάδος.

Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του πρώτου τρίμηνου του έτους (Ιανουάριος - Μάρτιος 2012) η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκε κατά 11,7% και διαμορφώθηκε στις 978.600 ταξιδιώτες, έναντι 1.108.400 την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 διαμορφώθηκε στις 455.100, καταγράφοντας μείωση κατά 10,4%, ενώ οι αφίξεις από τις χώρες της Ε.Ε. των 27 διαμορφώθηκαν στις 523.400, δηλαδή μειώθηκαν κατά 12,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011.

Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η πτώση στον εισερχόμενο τουρισμό με προέλευση ειδικά από τις χώρες του ευρώ. Οι αφίξεις ταξιδιωτών της ευρωζώνης μειώθηκαν κατά 19,3%, ενώ οι αφίξεις από χώρες της Ε.Ε. που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη παρουσίασαν πτώση κατά μόλις 4,5%.

Η συρρίκνωση του αριθμού των αφίξεων δεν θα μπορούσε παρά να αντικατοπτριστεί και στις ταξιδιωτικές εισπράξεις (δεν πρόκειται μόνο για τις εισπράξεις των ξενοδοχείων, αλλά για τα συνολικά έσοδα από τον εισερχόμενο τουρισμό). Σύμφωνα πάντοτε με την Τράπεζα της Ελλάδος, την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2012 οι εισπράξεις σημείωσαν πτώση κατά 15,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η μείωση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πτώση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της Ε.Ε. κατά 23%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 215,4 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών εκτός της Ε.Ε. διαμορφώθηκαν στα 180,9 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 3,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ: «Πάγωσαν όλα τις τελευταίες τρεις βδομάδες»

Δυστυχώς το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στην Αθήνα. Μεγάλες δυσκολίες αντιμετωπίζουν και πολυάριθμες ξενοδοχειακές μονάδες της περιφέρειας. «Είναι σαφές ότι, αν η χρονιά εξελιχθεί άσχημα, τότε θα υπάρξει πάρα πολύ σοβαρό πρόβλημα για πολλές επιχειρήσεις» αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Γιάννης Ρέτσος και προσθέτει: «Στην περιφέρεια τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα, η χρονιά φέτος είναι πάρα πολύ δύσκολη από την αρχή. Αυτό το κλίμα πολιτικής και οικονομικής αστάθειας, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας, δημιουργεί μια πολύ άσχημη εικόνα προς τα έξω, με συνέπεια να βλέπουμε τις τελευταίες τρεις βδομάδες να έχουν παγώσει οι προκρατήσεις και γενικώς είμαστε μπροστά σε μια περίοδο που φαντάζει πάρα πολύδύσκολη».

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών-Αττικής Αλέξανδρος Βασιλικός εκτιμά ότι τα προβλήματα της περιφέρειας σχετίζονται και με το πρόβλημα της Αθήνας. «Αυτό που βιώνουμε στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια πλέον έχει αρχίσει και διαφαίνεται και στους προορισμούς της επαρχίας, γιατί η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα, ό,τι γίνεται στην Αθήνα, αργά ή γρήγορα επεκτείνεται και στους υπόλοιπους προορισμούς» λέει χαρακτηριστικά τονίζοντας: «Η δυσφήμηση της Αθήνας είναι δυσφήμηση της Ελλάδας».

Επικοινωνιακή αντεπίθεση...

Είναι δεδομένο πλέον ότι η αρνητική δημοσιότητα που έχει λάβει η χώρα μας το τελευταίο χρονικό διάστημα εξαιτίας της κρίσης και των σεναρίων περί εξόδου από το ευρώ, έχει αμαυρώσει σε μεγάλο βαθμό την εικόνα της ως ταξιδιωτικός προορισμός. Σε μια προσπάθεια να μετριάσει τις επιπτώσεις αυτής της κατάστασης, το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού επιχειρεί μια επικοινωνιακή αντεπίθεση με σύνθημα «Θετικές ειδήσεις για την Ελλάδα».

Όπως ανέφερε η υπηρεσιακή υπουργός Τατιάνα Καραπαναγιώτη σε άτυπη συνάντηση που είχε με τους τουριστικούς συντάκτες, μέσα στον ιστότοπο Visit Greece θα δημιουργηθεί ένας ξεχωριστός δικτυακός τόπος με την ονομασία True Greece. Στόχος του τελευταίου θα είναι η μετάδοση προς το εξωτερικό κάθε θετικής είδησης που αφορά την Ελλάδα.