Ποιο είναι το πραγματικό δίλημμα των επερχόμενων εκλογών;

Tου Κώστα Χαϊνά

Νομίζω ότι αυτές οι εκλογές έχουν ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον. Όπως όλα δείχνουν είναι η πρώτη φορά που θα δοκιμαστεί το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα, έτσι όπως το γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, με την εναλλαγή των δύο κομμάτων εξουσίας. Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι στη Βουλή για πρώτη φορά ενδέχεται να περάσουν την πόρτα της ίσως και δέκα κόμματα. Μάλλον καλό είναι αυτό. Ίσως περνάμε σε μια νέα εποχή. Στην εποχή των Κυβερνήσεων συνεργασίας. Ας μάθουμε να συζητάμε και να συμφωνούμε σε κάποια πράγματα και να τα κάνουμε πράξη. Και σε Κυβερνητικό επίπεδο. Είδαμε τι έκαναν στη χώρα οι λεγόμενες «ισχυρές» αυτοδύναμες Κυβερνήσεις του δικομματισμού.

Ποιο όμως είναι το πραγματικό δίλημμα αυτών των εκλογών; Για κάποιες δυνάμεις είναι το δίλημμα ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο μνημόνιο.

Είναι όμως αυτό το πραγματικό δίλημμα αυτών των εκλογών;

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι δεχόμαστε ότι το δίλημμα των εκλογών είναι η συμφωνία ή όχι με το μνημόνιο και ότι αυτό συνεπάγεται. Εάν διατάξουμε το πολιτικό σκηνικό με βάση τη στάση τους απέναντι στο μνημόνιο θα διαπιστώσουμε ότι έχουμε την εξής εικόνα για τα κόμματα τουλάχιστον που οι περισσότερες δημοσκοπήσεις τα εμφανίζουν να εισέρχονται στη Βουλή:

Από τη μια πλευρά (υπέρ του μνημονίου) έχουμε : Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ, Δημοκρατική Συμμαχία και από την άλλη πλευρά (κατά του μνημονίου) έχουμε: ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι-Πράσινοι, Ανεξάρτητοι Έλληνες (Καμμένος), ΛΑΟΣ, Χρυσή Αυγή

Αν μελετήσουμε το καταμερισμό αυτό θα διαπιστώσουμε τα εξής:Από την πλευρά των δυνάμεων που αντιμάχονται το μνημόνιο βλέπουμε δυνάμεις από τη μια άκρη του πολιτικού φάσματος (ΚΚΕ) έως την άλλη άκρη (ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ). Οι δυνάμεις αυτές έχουν σοβαρές πολιτικές διαφορές, άμεσης πολιτικής αλλά και στρατηγικής. Ακόμη όμως και στο μικρότερο πολιτικό φάσμα της αριστεράς όλες οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για συνεργασία με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις της αριστεράς πέφτουν στο κενό. Και αυτό βέβαια όχι χωρίς βάση. Και το ΚΚΕ αλλά και η ΔΗΜΑΡ απορρίπτουν σταθερά τις εκκλήσεις αυτές, αφού οι διαφορές τους στο θέμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στρατηγικής σημασίας. (βλέπε άρθρο, Η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και η εναλλακτική πρόταση εξουσίας
http://kostasxainas.blogspot.com/2011/12/blog-post.html)

Σύμφωνα λοιπόν με την κοινή λογική η μετεκλογική συνεργασία των αντι-μνημονιακών δυνάμεων είναι λοιπόν μάλλον, απίθανη. Θα περιοριστούν όπως δείχνουν τα πράγματα σε μια γενική καταγγελία του μνημονίου σε όλες τις πτώσεις και μέχρις εκεί. Και για έναν άλλο ουσιαστικό λόγο βέβαια, ότι μόνο η αντι-μνημονιακή αντίθεση δεν μπορεί να αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο τόσο διαφορετικών προγραμματικά πολιτικών δυνάμεων. Άρα οι δυνάμεις αυτές του αντι-μνημονιακού μπλοκ, μάλλον δεν πρόκειται να συνεννοηθούν, ώστε να έχουμε από την πλευρά τους, μια πραγματική, ρεαλιστική, και εφαρμόσιμη Κυβερνητική εναλλακτική πρόταση.
Από την άλλη πλευρά έχουμε τις δυνάμεις που ψήφισαν το μνημόνιο και οι οποίες στηρίζουν και τη σημερινή Κυβέρνηση. Κυρίως είναι οι δυνάμεις του δικομματισμού οι οποίες Κυβέρνησαν τη χώρα μέχρι σήμερα, υποχρεώθηκαν να υπογράψουν το μνημόνιο, αλλά ταυτόχρονα δυνάμεις τους, αντιστέκονται σταθερά στις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγές, ακόμη και αυτών που ψήφισαν με το μνημόνιο(!!!).
Η απλή και κοινή λογική λοιπόν οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, μετά τις εκλογές εφόσον κανείς δεν θα διασφαλίσει την αυτοδυναμία μάλλον θα οδηγηθούμε πάλι σε Κυβερνήσεις συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-Νέας Δημοκρατίας.

Υπάρχει κάποια άλλη λύση; Κάποια άλλη εναλλακτική πρόταση;

Κατά τη γνώμη μας υπάρχει. Προϋπόθεση όμως για την υλοποίησή της είναι να μπορέσουν κάποιες δυνάμεις να ξεφύγουν από το δίλημμα ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο μνημόνιο και να το υπερβούν. Όχι να το ξεχάσουν, αλλά να το υπερβούν. Αυτό το δίλημμα μπορεί να είχε κάποια αξία χτες, σήμερα όμως και κυρίως αύριο, δεν θα έχει ή μάλλον θα έχει ελάχιστη αξία για τους πολίτες. Και αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι οι πολίτες ζητούν να δουν τον αυριανό βηματισμό της χώρας στην μετά μνημονίου εποχή. Θέλουν να δουν συγκεκριμένες πολιτικές πρακτικές που θα ξηλώσουν το πελατειακό κράτος του δικομματισμού. Θέλουν να δουν και να εφαρμόζονται συγκεκριμένες πολιτικές για ένα δημόσιο χώρο, με δημοκρατία, με διαφάνεια, με αξιοκρατία. Θέλουν να δουν και να εφαρμόζονται συγκεκριμένες πολιτικές για ίσες ευκαιρίες σε όλους και ιδιαίτερα στους νέους. Θέλουν να δουν και να εφαρμόζονται συγκεκριμένες πολιτικές για ένα δίκαιο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα. Θέλουν να δουν συγκεκριμένες πολιτικές, που θα καταργήσουν όλα το προνόμια κάθε είδους συντεχνίας. Θέλουν να δουν εφαρμογή της δικαιοσύνης και καταπολέμηση κάθε είδους ανομίας. Και πολλά άλλα θέλουν…

Το πραγματικό δίλημμα λοιπόν των εκλογών είναι:

Θα έχουμε μετά τις εκλογές μια Κυβέρνηση η οποία θα ανοίξει το δρόμο για μια μεγάλη δημοκρατική μεταρρυθμιστική ειρηνική επανάσταση στη χώρα μας στα πλαίσια μιας δημοκρατικής Ευρωπαϊκής προοπτικής; Ναι ή Όχι;

Ποιες δυνάμεις μπορούν να ανοίξουν και να στηρίξουν έναν τέτοιο δρόμο;Οι υγιείς κοινωνικές δημοκρατικές προοδευτικές δυνάμεις που βρίσκονται στο μεγάλο πολιτικό φάσμα από τη δημοκρατική ανανεωτική αριστερά έως και τους πολίτες από το φιλελεύθερο δημοκρατικό πολιτικό φάσμα.
Οι δυνάμεις αυτές βέβαια δεν έχουν ακόμη αντιστοιχηθεί με τις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις για τον απλούστατο λόγο ότι τα πολιτικά κόμματα μετά τη μεταπολίτευση λειτούργησαν κυρίως με την πελατειακή λογική και όχι με πολιτικά και ιδεολογικά κριτήρια στη βάση των κάθε φορά προβλημάτων που χρειάζονται λύσεις, εκτός ίσως από τα κόμματα της αριστεράς, τα οποία όμως γενικά έχουν επιλέξει να παίζουν έναν περιθωριακό πολιτικό ρόλο, δεν θέλουν να αναλάβουν κυβερνητικές ευθύνες και απλά «πετροβολούν» το σύστημα από μακριά καταγγέλλοντας το ή βάζοντας ουτοπικούς στόχους (π.χ. λαϊκή εξουσία).

Έχω την εκτίμηση επίσης ότι καμιά από τις μνημονιακές δυνάμεις (μαζί ή χώρια) έτσι όπως είναι συγκροτημένες σήμερα, δεν θα προχωρήσουν σε τέτοιες μεταρρυθμίσεις. Για τον απλούστατο λόγο ότι η ύπαρξή τους βασίζεται κυρίως στην διαιώνιση και αναπαραγωγή αυτού του πελατειακού συστήματος που μαζί και χώρια οικοδόμησαν.

Από την άλλη πλευρά, το ερώτημα είναι, ποιές από τις αντι-μνημονικές δυνάμεις είναι διατεθειμένες (και απευθύνομαι κυρίως στις δυνάμεις της ανανεωτικής και δημοκρατικής αριστεράς), να απαντήσουν σε όλα αυτά συγκεκριμένα και πειστικά και να μην κρύβονται πίσω από μια στείρα αντιμνημονιακή ρητορεία η οποία δεν λέει και πολλά πράγματα από μόνη της;

Και κυρίως να μας πούνε, εάν είναι κάποια απ’αυτές διατεθειμένη να ταράξει τα νερά και να πει το εξής απλό. Ναι, εμείς θέλουμε να εφαρμοστεί στη χώρα μας ένα πρόγραμμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, κάνοντας και τον κόπο να μας τις περιγράψει συγκεκριμένα και όχι γενικόλογα και αφηρημένα. Ναι, θα στηρίξουμε ή θα συμμετέχουμε σε ένα Κυβερνητικό σχήμα, μιας ελάχιστης προγραμματικής συμφωνίας πολιτικών δυνάμεων μετά τις εκλογές, και θα συμβάλλουμε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις συγκρότησης του. Μια τέτοια προσέγγιση θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό και στις εξελίξεις. Θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις μιας δυναμικής απελευθέρωσης των πολιτών από τα «δεσμά» του δικομματισμού. Θα δώσει απαντήσεις στις θεωρίες περί κυβερνητικής ανευθυνότητας και άρνησης ανάληψης ευθυνών. Γιατί ο πολίτης γιαυτό ψηφίζει. Δεν ψηφίζει κυρίως για να διαμαρτυρηθεί, αλλά για να έχει Κυβέρνηση μετά τις εκλογές. Άλλωστε τα θέματα του μνημονίου θα είναι συνεχώς μπροστά μας αφού ουσιαστικά λύση για το δημόσιο χρέος δεν έχει δοθεί ακόμη και εάν δεν φτιάξουμε το δικό μας «μνημόνιο», ένα νέο δηλαδή κοινωνικό συμβόλαιο ως χώρα και ως κοινωνία δεν θα μπορέσουμε ποτέ να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα μας. Ένα «μνημόνιο» που θα μας οδηγήσει προοδευτικά σε ένα κράτος δικαίου, που δεν θα παράγει ελλείμματα, θα αξιοποιήσει τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, θα στηρίζει τις καινοτόμες επιχειρηματικές και παραγωγικές δυνάμεις και όχι τις κρατικοδίαιτες συντεχνίες. Που θα κατανείμει τα βάρη σε όλους με δίκαιο τρόπο, αλλά και τα οφέλη θα διανέμονται σύμφωνα με το επίπεδο της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Διαφορετικά θα ταπεινωνόμαστε συνεχώς στους δανειστές μας για τις δόσεις του κάθε μνημονίου ως «εξαρτημένοι» και ανίκανοι να βάλλουμε μια σειρά στα του οίκου μας.

Σήμερα λοιπόν, το πραγματικό δίλημμα δεν είναι ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο μνημόνιο, αλλά τι κάνουμε με το πελατειακό σύστημα, με τις καθυστερημένες, συντεχνιακές και αντιδημοκρατικές δομές που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία σε όλα τα επίπεδα. Και σ’αυτό το δίλημμα οι απαντήσεις είναι δύο. Είτε θα προχωρήσουμε στο ξήλωμα αυτού του συστήματος και την οικοδόμηση ενός σύγχρονου δημοκρατικού ευρωπαϊκού κράτους, είτε θα περιθωριοποιηθούμε, χρεοκοπημένοι και απομονωμένοι. Με μνημόνιο ή χωρίς μνημόνιο δεν έχει και πολύ σημασία.
Και όλες οι πολιτικές δυνάμεις καλούνται να δώσουν πειστικές και ρεαλιστικές απαντήσεις, σήμερα, πριν τις εκλογές τι θα κάνουν, για να κρίνουν οι πολίτες. Με ποιον θα πάνε και ποιον θα αφήσουν.
Ο εύκολος δρόμος είναι η αντιμνημονιακή ρητορεία, χωρίς νόημα και ουσία όμως, η οποία θα ακούγεται μεν ευχάριστα, θα ρίχνει τις ευθύνες στους ξένους, αλλά επί τοις ουσίας θα παρακάμπτει τα ουσιώδη διλήμματα του σήμερα και του αύριου για τη χώρα.
Ο δύσκολος δρόμος είναι ο άλλος, που δεν χαϊδεύει αυτιά, που είναι δυσάρεστος ορισμένες φορές, αλλά είναι ο δρόμος της ανοικοδόμησης, της δημοκρατίας, της διαφάνειας, της δικαιοσύνης και της αναδημιουργίας για όλους. Ο δρόμος της σύγκρουσης με τα ποικιλώνυμα συμφέροντα, με τις κατεστημένες συντεχνίες. Και για τους «πάνω» και για τους «κάτω». Για όλους μας.
Η ευκαιρία για τις δημιουργικές, προοδευτικές, δημοκρατικές δυνάμεις της χώρας είναι σήμερα μοναδική. Θα την αξιοποιήσουν;