Τι θα γίνει αν γυρίσουμε στη δραχμή

Διόλου ευοίωνες είναι οι προβλέψεις για τα εισοδήματα και την αγοραστική δύναμη των Ελλήνων σε περίπτωση που επιστρέψουμε στο εθνικό μας νόμισμα, τη δραχμή, ένα ενδεχόμενο που (καλώς ή κακώς) έχει αναζωπυρωθεί εντός και εκτός Ελλάδας το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις αναζωπύρωσαν τις συζητήσεις για το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Για μερικούς, η επιστροφή στη δραχμή θεωρείται ως η μοναδική λύση για την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας. Για άλλους θεωρείται νομικά και τεχνικά ανέφικτο ή τουλάχιστον όχι τόσο εύκολο όσο ακούγεται, ενώ άλλοι χαρακτηρίζουν την έξοδο από το ευρώ ως τη «Μητέρα όλων των Κρίσεων».

Έχουν εκπονηθεί πολλές μελέτες, οι οποίες προσπαθούν να μετρήσουν τις επιπτώσεις στην ελληνική και ευρωπαϊκή οικονομία και τους πιθανούς κινδύνους.

Σύμφωνα με Τα Νέα , το 2001 το 5χίλιαρο ισοδυναμούσε με 15 ευρώ, ενώ αν τώρα επιστρέφαμε στην δραχμή θα ισοδυναμούσε με κάτω από 10 ευρώ... Σε περίπτωση που επιστρέφαμε στη δραχμή, τότε, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της εφημερίδας "Τα Νέα", θα γυρίζαμε πενήντα χρόνια πίσω, με την Ελλάδα να καταδικάζεται σε υπανάπτυξη.

Μεταξύ άλλων θα υπήρχε εκτίναξη του ήδη υπέρογκου δημοσίου χρέους, δραματική υποτίμηση της αγοραστικής δύναµης των νοικοκυριών και του επιπέδου διαβίωσής τους, κατακόρυφη αύξηση των τιµών των εµπορευµάτων, άνοδος των επιτοκίων σε εφιαλτικά επίπεδα που επικρατούσαν στο παρελθόν και ουσιαστικά απαγόρευαν τον δανεισµό και φτώχεια.

Η επιστροφή στη δραχµή µε ταυτόχρονη υποτίµηση του νοµίσµατος (κατά 50%) θα σήμαινε ότι για την αγορά προϊόντος αξίας 1 ευρώ οι Έλληνες θα πρέπει να πληρώνουν 511,125 δραχµές αντί για 340,75 δραχµές που είναι η κλειδωµένη ισοτιµία µε την οποία η χώρα µπήκε στο ευρώ το 2001.

Η οικονομία είναι εξαρτημένη 70% από τις εισαγωγές

Ακόµη και το επιχείρηµα της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας που προβάλλεται δεν ευσταθεί ουσιαστικά για το ελληνικό µοντέλο, αφού η Ελλάδα εισάγει το μεγαλύτερο μέρος όσων καταναλώνει.

Ενδεικτικό, όπως επισημαίνουν εκπρόσωποι της αγοράς, είναι το γεγονός ότι η λειτουργία της ελληνικής οικονομίας είναι εξαρτημένη κατά 70% από τις εισαγωγές.

Οι συνέπειες θα ήταν ολέθριες και στον τραπεζικό τοµέα, καθώς η κεφαλαιακή δοµή των εγχώριων τραπεζών θα αντιµετώπιζε προβλήµατα, θα υπήρχαν σηµαντικές εκροές καταθέσεων, κατακόρυφη αύξηση των επισφαλειών από αδυναµία καταναλωτών να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους, εσωστρέφεια και καµία αξιοπιστία στις διεθνείς αγορές χρήµατος.

Επιπλέον η κατάσταση αυτή θα οδηγούσε σε παύση των χρηµατοδοτήσεων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, και ραγδαία αύξηση των επιτοκίων.

Τι θα συνέβαινε με τις τραπεζικές καταθέσεις

Το τι θα συμβεί με τις καταθέσεις των πολιτών στις τράπεζες εξαρτάται από τον τρόπο µε τον οποίο θα γίνει η µετάβαση. Σε περίπτωση που προηγηθεί στάση πληρωµών και χρεοκοπία τραπεζών, κανείς δεν µπορεί να προβλέψει τι θα γίνει µε τα χρήµατα που βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασµούς.

Ακόµη όµως και στην περίπτωση συντεταγµένης µετάβασης είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει µια αρχική περίοδος "εµφράγµατος" στις συναλλαγές. Όσον αφορά τα δάνεια, μπορεί το κεφάλαιο να μετατραπεί από ευρώ σε δραχµές, τα χαµηλά όµως επιτόκια στα οποία έχουµε συνηθίσει θα αποτελέσουν παρελθόν.

Οφέλη, όπως σημειώνεται, θα υπήρχαν στον τουρισµό, σε µια όμως χώρα που θα θύµιζε έναν πολύ φθηνό προορισµό και όχι µία χώρα ευρωπαϊκού επιπέδου.

Φυγή κεφαλαίων

Σε ό, τι αφορά στην εσωτερική - πραγματική οικονομία, οι μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κίνδυνος φυγής ξένων κεφαλαίων στο μεταβατικό στάδιο, ενώ το πραγματικό εισόδημα των Ελλήνων θα συρρικνωθεί σημαντικά. Η μείωση του εισοδήματος θα προέλθει τόσο από την υποτίμηση όσο και από τον πληθωρισμό.

Για παράδειγμα υπολογίστηκε ότι μια υποτίμηση κατά 50% σημαίνει ότι ο σημερινός μισθός των 1.200 ευρώ θα έχει ισοδύναμη αγοραστική δύναμη (σε δραχμές) όση είναι αυτή των 923 ευρώ όταν γίνει η πρώτη μετατροπή. Πριν, δηλαδή, την κυκλοφορία της δραχμής. Μετά, ο μισθός των 1.200 ευρώ θα έχει αξία 461 ευρώ όταν θα αγοράζουμε προϊόντα και υπηρεσίες σε ευρώ (π. χ. ταξίδια) και αξία 769 ευρώ, όταν κάνουμε συναλλαγές στο εσωτερικό.

Η μείωση της αγοραστικής δύναμης στην τελευταία περίπτωση οφείλεται κυρίως στον πληθωρισμό και στα αναγκαία μέτρα λιτότητας που θα ακολουθήσουν, αφού η Ελλάδα δεν θα μπορεί πλέον να έχει ελλείμματα, καθώς δεν θα μπορεί να δανείζεται από τις αγορές.

Ποιες είναι οι δυσκολίες

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Καθημερινής της Κυριακής, μελέτες τραπεζών (ING, UBS, Citigroup) αλλά και της ΕΕ καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η επιστροφή στη δραχμή «σκοντάφτει» σε νομικά και τεχνικά ζητήματα, αλλά και στο υψηλό κόστος. Ένα βασικό πρόβλημα που προκύπτει είναι η υποτίμηση θα γίνει όχι σε υπάρχον νόμισμα (όπως στην Αργεντινή) αλλά σε νέο που θα εκδοθεί.

Έτσι, προκύπτουν διάφορα θέματα, όπως ο χρόνος της εκτύπωσης, της προσαρμογής των τραπεζικών συστημάτων και λογιστηρίων, της εσωτερικής πληροφόρησης, της δραχμοποίησης των καταθέσεων, των δανείων αλλά και του χρέους, κλπ.

Πόσο πρέπει να υποτιμηθεί το νέο νόμισμα

Η γνωστή καθηγήτρια Οικονομικών Κάρμεν Ρέινχαρτ, από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, έχει διαπιστώσει ότι ιστορικά απαιτείται υποτίμηση 20-25% για να πάρει «μπροστά» μία οικονομία. Ο καθηγητής του Χάρβαρντ, Μάρτιν Φέλντστάιν, από την άλλη, κάνει λόγο για υποτίμηση 30%, ποσοστό στο οποίο συμφωνεί και ο παγκοσμίου φήμης οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, ο οποίος υπήρξε εξαρχής υποστηρικτής της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ.

Πιο δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις των διεθνών τραπεζών, με τη Citigroup να αναφέρεται σε υποτίμηση από 30% έως 50%, την ING 50% και τη UBS 60%.

Ποιες οι επιπτώσεις από υποτίμηση 50-60% - Στα 10.000 ευρώ η μείωση εισοδήματος!

Σύμφωνα με μελέτες, έξοδος από το ευρώ και υποτίμηση της τάξεως του 50-60%, θα έχει τις εξής επιπτώσεις:

1. Φόβο μετάδοσης φυγής από το ευρώ και άλλων χωρών (Πορτογαλία, Ισπανία, Ιρλανδία, κλπ) και ανησυχία για διάλυση της Ευρωζώνης

2. Πληθωρισμός στην Ευρωζώνη λόγω πιέσεων στην ισοτιμία ευρώ-δολαρίου

3. Ύφεση 17,6% στην Ελλάδα, ανεργία στο 18,5% και πληθωρισμός άνω του 20%

4. Μείωση εισοδημάτων και περιουσίας κατά 10.000 ευρώ κατά κεφαλήν. Στο σύνολο, το κόστος για την ελληνική οικονομία υπολογίζεται σε περίπου 90-100 δισ. Ευρώ

5. Διψήφια επιτόκια καταθέσεων και δανείων

6. Η ισοτιμία θα διαμορφωθεί πχ. στις 5 δραχμές ανά δολάριο και 4,6 δραχμές ανά ευρώ. Αυτό σημαίνει υποτιμημένο νέο νόμισμα κατά 75% σε σχέση με το σημερινό ευρώ που έχουμε

7. Η απόδοση των 10ετών ελληνικών ομολόγων θα κυμαίνεται γύρω στο 14-15%

8. Οι τιμές των κατοικιών θα υποχωρήσουν κατά 10% σε ετήσια βάση, ενώ κατά 25% θα υποχωρήσουν οι τιμές των εμπορικών ακινήτων

9. Το δεύτερο έτος οι επιπτώσεις θα είναι ηπιότερες και το τρίτο έτος αναμένεται ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας

Ο μισθός των 1.200 ευρώ θα ισούται με μισθό 461 ευρώ!

Οι μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κίνδυνος φυγής ξένων κεφαλαίων στο μεταβατικό στάδιο από ευρώ προς τη δραχμή, ενώ το πραγματικό εισόδημα των Ελλήνων θα μειωθεί σημαντικά, τόσο λόγω της υποτίμησης όσο και του πληθωρισμού.

Παραδείγματος χάριν, σε μία υποτίμηση της τάξεως του 50%, ο σημερινός μισθός των 1.200 ευρώ θα έχει αγοραστική δύναμη σε δραχμές ίση με 923 ευρώ. Αυτό, όμως, όταν γίνει η πρώτη μετατροπή, δηλαδή πριν την κυκλοφορία της δραχμής. Μετά, ο μισθός των 1.200 ευρώ θα έχει αξία 461 ευρώ όταν αγοράζουμε προϊόντα και υπηρεσίες σε ευρώ (πχ. ταξίδια), ενώ 769 ευρώ θα είναι η αξία του μισθού στο εσωτερικό της χώρας!

Πως θα γίνει η διαδικασία

Οι μήνες που θα απαιτηθούν για να ολοκληρωθούν τα βήματα προς την επιστροφή στη δραχμή είναι αρκετοί. Σύμφωνα με ένα από τα πιο πιθανά σενάρια, τα βήματα είναι τα εξής:

1. Αποφασίζεται τι δραχμοποιείται και πως

2. Καθορίζεται σχέση μετατροπής των ευρώ σε δραχμές, πριν την κυκλοφορία της δραχμής

3. Γίνεται η δραχμοποίηση και ταυτόχρονα «κούρεμα» του χρέους σε ευρώ

4. Υπολογίζεται το πόσες δραχμές θα τυπωθούν

5. Προστασία από κερδοσκοπία και κατάρρευση τραπεζών (κλείσιμο τραπεζών, ημερήσιο όριο ανάληψης)

6. Προσαρμογή όλων των μηχανογραφικών συστημάτων τραπεζών, εταιρειών και λογιστηρίων

7. Η δραχμή αφήνεται ελεύθερη και υποτιμάται από 60% μέχρι και 80%

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ