Ευαισθησία: Προτέρημα ή ελάττωμα;

Φαίνεται παράδοξο, αλλά στη σημερινή εποχή υπάρχουν ακόμη ευαίσθητοι άνθρωποι, ευαίσθητοι ψυχικά και πνευματικά. Όμως το να είναι κάποιος ευαίσθητος είναι προτέρημα ή αντίθετα μεγάλο και δυσβάστακτο βάρος;

ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ευαισθησία δεν εννοούμε τη φυσική ή τη συγκινησιακή ευαισθησία, αλλά την ψυχική και πνευματική. 

Όλοι οι άνθρωποι άλλωστε, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, είναι ευαίσθητοι στο σωματικό ή τον συναισθηματικό πόνο. Αναφερόμαστε στους πραγματικά ευαίσθητους ανθρώπους που αντιλαμβάνονται τι γίνεται σήμερα στον κόσμο και η ψυχή τους γεμίζει από αγωνία και θλίψη. Πράγματι, το να είναι κάποιος ευαίσθητος παραπάνω από το κανονικό φαίνεται σαν μεγάλο βάρος, όταν μάλιστα ζεις σ’ έναν δύσκολο και σκληρό κόσμο.

Απ’ την άλλη μεριά, όμως, η ευαισθησία είναι δύναμη. Δείχνει ότι το στοιχείο που μας κάνει ανθρώπους δεν έχει απονεκρωθεί, αλλά, αντίθετα, είναι ακόμη ενεργό και δραστήριο. Αυτή ακριβώς η εσωτερική δραστηριότητα χαρίζει στον ευαίσθητο άνθρωπο μερικά δώρα που τον καθιστούν μοναδικό. Φυσικά υπάρχουν και μειονεκτήματα τα οποία μαθαίνει να ξεπερνάει, καθώς αποκτά καλύτερη αίσθηση του εαυτού του.

Το πρώτο από αυτά τα μειονεκτήματα είναι η κριτική που ασκεί ο ευαίσθητος άνθρωπος στον εαυτό του. Η Γουινόνα Ράινερ είπε κάποτε για την ίδια: «Ίσως είμαι πολύ ευαίσθητη για να ζήσω σε αυτό τον κόσμο». Αυτή είναι μια δήλωση που τη σκέπτονται συχνά όσοι έχουν υψηλότερο δείκτη ευαισθησίας από τους άλλους ανθρώπους. Όμως, το να είναι κανείς ευαίσθητος δεν είναι μειονέκτημα. Αντίθετα υπάρχουν πολλά χαρίσματα που συνοδεύουν μια τέτοια φύση.

Τα πλεονεκτήματα της ευαισθησίας

1. Πλούτος αισθήσεων

Μια από τις μεγαλύτερες αρετές που έχει ο ευαίσθητος άνθρωπος είναι ο πλούτος των αισθήσεων. Αυτό το μεγαλύτερο αισθητήριο τον βοηθά να αντιλαμβάνεται περισσότερες λεπτομέρειες στο καθετί στη ζωή. Μπορεί να αντιληφθεί καλύτερα, για παράδειγμα, τις λεπτές διαφορές στα υφάσματα, στις γεύσεις των φαγητών, στις μελωδίες της μουσικής ή ακόμα και στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων και στις ομιλίες των ανθρώπων, στα αρώματα των λουλουδιών και στα χρώματα της φύσης. Όλα αυτά είναι πολύ πιο έντονα τονισμένα στους ευαίσθητους ανθρώπους.

2. Οι κρυμμένες πτυχές

Οι ευαίσθητοι άνθρωποι πιάνουν περισσότερα νοήματα στο λόγο από τους άλλους ανθρώπους και δεν τους ξεφεύγουν οι κρυμμένες πτυχές ενός ζητήματος. Αυτό τους βοηθά να είναι πιο προσεκτικοί στις αποφάσεις τους, να βλέπουν τις επιλογές που ανοίγονται μπροστά τους και να βρίσκουν περισσότερες πιθανές λύσεις. Τέτοιου είδους ικανότητες είναι πολύ χρήσιμες σε ανθρώπους που βρίσκονται σε θέσεις κλειδιά και χρειάζεται να βρουν άμεσα λύσεις σε θέματα που φαίνονται άλυτα.

3. Ευαισθησία στο συναίσθημα

Ο εσωτερικός πλούτος πολλών ανθρώπων μένει συχνά στην αφάνεια επειδή τις περισσότερες φορές δεν ξέρουν πώς να τον χειριστούν. Όμως οι ευαίσθητοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη επίγνωση του εσωτερικού τους κόσμου, και αυτό τους δίνει μεγάλο προβάδισμα όταν ασχολούνται με καλλιτεχνικά ή λόγια επαγγέλματα. Οι συγγραφείς, οι μουσικοί, οι ηθοποιοί ή άλλοι καλλιτέχνες και διανοούμενοι έχουν να κερδίσουν πολλά από μια τέτοια κατάσταση.

4. Δημιουργική ικανότητα

Η μεγάλη ευαισθησία συνοδεύεται συχνά από εσωστρέφεια. Αυτό συμπλέει με τη δημιουργική ικανότητα. Πράγματι, χρειάζεται μόνωση και εσωστρέφεια για να μπορέσει κάποιος να κυοφορήσει μια νέα ιδέα. Συχνά ακούμε για αξιόλογους ηθοποιούς ότι είναι ντροπαλοί, ενώ δίνουν την εντελώς αντίθετη εντύπωση. Διασημότητες όπως ο Έλτον Τζον, ο Ντέιβιντ Μπάουι και η Σιγκούρνι Γουίβερ, η Κέιτ Μος, ο Τζιμ Κάρεϊ και ο Μπραντ Πιτ έχουν χαρακτηριστεί ιδιαίτερα ντροπαλοί. Το δημιουργικό ταλέντο χρειάζεται το κατάλληλο εσωτερικό περιβάλλον για να αναπτυχθεί και οι άνθρωποι με ευαισθησία είναι βαθιά δημιουργικοί.

5. Μεγαλύτερη κατανόηση

Η μεγάλη ευαισθησία προς τα συναισθήματα των άλλων μπορεί να αποτελέσει μεγάλο προσόν για τους καθηγητές και τους θεραπευτές, αλλά και για άτομα που έχουν να χειριστούν ή να διευθύνουν ανθρώπινο δυναμικό.

Τα πέντε βάρη που συνοδεύουν την ευαισθησία

1. Αισθηματική υπερδιέγερση 

Η μεγαλύτερη δυσκολία που έχει να αντιμετωπίσει ένας ευαίσθητος άνθρωπος είναι η έκθεσή του σε μεγάλο αριθμό συναισθημάτων. Το να δέχεται τόσες πληροφορίες από τον εσωτερικό και τον εξωτερικό κόσμο μαζί, μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση οδύνης, κόπωσης, άγχους και άλλων παρόμοιων αντιδράσεων. Για το λόγο αυτό οι ευαίσθητοι άνθρωποι πρέπει να δημιουργούν «πανοπλίες». Όταν οι εντυπώσεις από τον εξωτερικό κόσμο γίνονται πολύ σκληρές, αυτό που μπορεί να βοηθήσει είναι ένα είδος πανοπλίας που μπορεί να αποτελείται από διάφορα πράγματα. Μπορεί να είναι η αγάπη ενός παιδιού, ενός πολύ δικού μας ανθρώπου, αλλά και η αίσθηση ότι τίποτα δεν υπάρχει μόνο του, ξεκρέμαστο στη γη, και ότι όλοι έχουμε ένα είδος προστασίας που μας τυλίγει.

2. Επιρροή από τα αισθήματα των άλλων

Η επιρροή αυτή είναι πολύ έντονη στους ευαίσθητους ανθρώπους. Ακόμη και μια φωτογραφία που δείχνει πόνο ή δυστυχία μπορεί να τους κάνει να αισθανθούν ανάλογα συναισθήματα. Ο θυμός και η οργή, τους δημιουργούν άγχος και ακόμη και οι σκέψεις των άλλων ανθρώπων τους επηρεάζουν καθώς έχουν ανεπτυγμένη διορατική αντίληψη. Η πανοπλία που χρειάζεται εδώ θα πάρει χρόνο για να σχηματιστεί. Όσο μεγαλώνει όμως κανείς μαθαίνει καλύτερα πώς να αντιμετωπίζει τα αρνητικά αισθήματα των άλλων. Στα μικρά παιδιά, οι γονείς πρέπει να τα βοηθήσουν και να τους μάθουν πώς να προστατεύονται. Το σημαντικό εδώ είναι να έχουμε υπόψη μας ότι δεν πρέπει να αλλάξουμε τη φύση ενός παιδιού. Πρέπει να σεβαστούμε αυτό το δώρο που του έδωσε η φύση –που του δίνει έντονες καλλιτεχνικές ικανότητες και άλλα χαρίσματα– και να του δείξουμε πώς πρέπει να χειρίζεται τέτοιες καταστάσεις.

3. Ανάγκη προσωπικού χώρου και χρόνου

Η ανάγκη αυτή συχνά παραμελείται μέχρι να γίνει πολύ επιτακτική. Κι όμως, έχει μεγάλη σημασία για τα άτομα που είναι ευαίσθητα, και όχι μόνο, να απομονώνονται κατά διαστήματα, έτσι ώστε να «ξαναφορτίζουν» τις μπαταρίες τους. Έχουν ανάγκη να κρατάνε μια απόσταση από όλους και από όλα για λίγο καιρό, για να αποβάλλουν τη συναισθηματική ένταση που έχουν μαζέψει από τον εξωτερικό κόσμο. Αυτό βέβαια δεν είναι πάντα εφικτό και γι’ αυτό θα πρέπει να βρίσκουν τρόπους να συγκρατούν την ανάγκη τους αυτή, μέχρι να τους δοθεί η ευκαιρία να το κάνουν.

4. Τελειομανία 

Ένα αρνητικό χαρακτηριστικό της υπερευαισθησίας είναι η τελειομανία και αυτό είναι κάτι που πρέπει να καταπολεμήσει κανείς. Η υπερβολική σκέψη και ανάλυση μπορεί να οδηγήσουν στην υιοθέτηση μιας τελειοθηρικής συμπεριφοράς, αλλά και σε μια επικριτική στάση έναντι των αδυναμιών των άλλων. Υπάρχει το αίσθημα ότι οι «άλλοι» δεν είναι αρκετά σωστοί ή αρκετά ευαίσθητοι για να μας καταλάβουν και γι’ αυτό συχνά τους απορρίπτουμε χωρίς δεύτερη σκέψη.

5. Εκτός «εποχής»

Ζώντας σε μια κοινωνία που έχει χάσει κάθε αίσθημα ευαισθησίας και εσωτερικότητας, τα ευαίσθητα άτομα αισθάνονται έντονα την ανάγκη να γίνουν «φυσιολογικά» όπως όλοι οι άλλοι. Τίποτα όμως δεν εμποδίζει τον ευαίσθητο άνθρωπο να είναι εξωστρεφής και κοινωνικός και παράλληλα να διατηρεί μέσα του τα δώρα της ευαίσθητης φύσης του.

http://www.diaforetiko.gr