Η Ευθυμία στα χρόνια της κρίσης

Αναρωτιέμαι, τι είναι αυτό που μας κάνει τόσο δυστυχισμένους σήμερα; Τι είναι αυτό που μας οδηγεί να χαμηλώνουμε τα κεφάλια, να μην κοιτάζουμε τον ήλιο, αλλά τα γκρίζα πεζοδρόμια; Είναι, όντως, η κρίση; Η δυσκολία με την οποία τα βγάζουμε πέρα σε αυτή τη νέα Ελλάδα, τη γεμάτη από καινοφανείς προκλήσεις - που κανένας μας δεν είχε καν φανταστεί την ύπαρξή τους - πριν από μερικά χρόνια;

Ή, μήπως, η δυστυχία μας οφείλεται σε έναν χείμαρρο από πρωτόγνωρα συναισθήματα, φθόνου, ζήλιας, μίσους προς τους συμπολίτες, που μας εξοργίζουν, γιατί προκάλεσαν όλα αυτά που ζούμε σήμερα; Μήπως οφείλεται, τελικά, στην τάση μας να αποζητάμε πράγματα που ξεπερνούν τις δυνάμεις μας; Μπορεί ένα από αυτά ή όλα μαζί. Πάντως, ένα είναι βέβαιο: Τα συναισθήματα, εν γένει, είναι ικανά να μας οδηγούν στο πιο βαθύ πηγάδι της προσωπικής ενδοσκόπησης, εκεί όπου ο καθένας κλείνεται προκειμένου να αντιμετωπίσει τους δαίμονές του; Ο Πλούταρχος έλεγε πως αυτό που «περιστέλλει σημαντικά στη γαλήνη του νου είναι πως δεν ρυθμίζουμε, καθώς των καραβιών τα πανιά, και τις ορμές μας ανάλογα με τις αληθινές δυνάμεις μας, αλλά ποθώντας, με κίνητρο τη ελπίδα, κάτι που βρίσκεται πέρα από τις δυνάμεις μας, έπειτα, σαν αποτυγχάνουμε, μεμφόμαστε τον δαίμονά μας και την τύχη μας, όχι όμως και τη δική μας αβελτερία». Κύριο δε, αίτιο της δυσθυμίας, κατά τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο, είναι η φιλαυτία, που κάνει τους ανθρώπους φιλόπρωτους και φιλόνικους και, άπληστα, να καταπιάνονται με όλα.

Αποτελούν, ίσως, θεωρίες όλα αυτά. Ωστόσο, στην Ελλάδα της τελευταίας εικοσαετίας, δεν υπήρχε συγκρατημένη απόλαυση, ούτε σύμμετρη ανάπτυξη του βίου. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν όλη τούτη η δυσθυμία - που έχει πέσει βαριά επάνω μας - πηγάζει, κυρίως, από το γεγονός ότι κρατάμε τον νου μας προσηλωμένο στις δυσάρεστες πλευρές της ζωής, δίχως να ρίχνουμε λίγο φως στις πιο ευχάριστες. Αναμφισβήτητα, τα προβλήματα είναι πολλά. Είναι, όμως, η αναπαραγωγή των δυσάρεστων πραγμάτων - και η προσήλωση στην ανάμνηση αυτών - αδιέξοδος. Η ευθυμία (γαλήνη) είναι η εσωτερική σύνδεση, ο αρμονικός συνδυασμός των άσχημων και των όμορφων πλευρών της ζωής. Το άρωμα ενός λεμονιού, κομμένο από ένα δέντρο, παραμένει ωραίο, ακόμη και μέσα στη δίνη μιας κρίσης. Παραμένει φρέσκο ακόμη και μέσα στην πτώση του δείκτη του Χρηματιστηρίου. Κι ακόμη και μέσα στην κόλαση της ανεργίας. Δεν αναφέρομαι στα παραπάνω με διάθεση ρομαντισμού. Αναπαραγάγω τα λόγια του Πλουτάρχου με έναν και μοναδικό σκοπό: Να θυμίσω πρώτα σε μένα την ίδια το ταλέντο, (όπως το ονόμαζε, με απλά λόγια, ο παππούς μου) της ευθυμίας. Ευθυμία, δηλαδή «η ξεχωριστή εκείνη ικανότητα του ανθρώπου να μπορεί να αντιμετωπίζει ενεργώς και με ισορροπημένη διάθεση τις αντίξοες περιστάσεις - διάθεση που είναι δυνατόν να οδηγήσει στην εσωτερική ευδαιμονία».

 

http://www.protagon.gr